Tjaeledh
gïele
Þorramatur- íslenskur matur
IS
KL
2
Þorramatur (ukiumi nerisartakkat) islandimiut nerisartagaat

Helga Dögg Sverrisdóttir

Jarkoestamme Agapeta Skifte Jensen
3
4

Þorramatur er íslenskur matur sem borðaður er á Þorranum. Maturinn er aðallega búinn til úr kjöt- og fiskafurðum.

”Þurramatur” ukiorissinerani nerisartakkat. Islandimiut nerisarisartagaasa ilagivaat. Tassaanerullutik aalisakkat neqillu.

5
6

Þorri er mánuður og hefst í 13. viku vetrar og er fjórði mánuður í gamla norræna tímatalinu. Hann hefst upp úr miðjum janúar fram yfir miðjan febrúar.

”Þorre” (Thorri - ukiuunerata guutia) qammammik atatsimik sivisussuseqarpoq. Aallartittarpoq sapaatit akunnerisa 13-saanni. Nunat avannarliit upperisatoqaanni ukiuunerata qaammataata sisamaanniippoq.Tassalu januarip qeqqaniit februarip qeqqanut.

7
8

Þorrablót eru haldin um allt land. Fólk kemur með trog fullt af þorramat, borðar saman og skemmtir sér.

”Þorrablot” (Thorrablot) tassaavoq ukiorissinerani nalliuttorsiualaarneq. Islandi tamakkerlugu ileqqorineqartoq. Inuit naapitarput niutsiviit qisuusut “porramat” - nik ulikkaarlugit.

9
10

Bringukolla er feitt kjöt frá brjóstbeini kindar sem er soðið og lagt í súr.

”Bringukolla” savap sakiaata orsorivaa, ooriarlugu immummut seernartumut kinitaq.

11
12

Kæstur hákarl er verkaður hákarl. Fyrst er hann kæstur og síðan látinn hanga í nokkra mánuði. Lyktin kemur fram við kæsinguna.

”Kæstur” tassaavoq eqalussuaq mikiarsiaq, aamma taaneqartarpoq “Eqalussuaq seernartoq.” Eqalussuup nerpigivaa sivisuumik nivingatillugu issera anillatsitaq. Mikiarnilertarpoq.

13
14

Magáll er búinn til úr slögum og kviðvöðvum kindarinnar og er ýmist reyktur eða súrsaður.

”Magáll” tassaapput sava uliutai sakiaatalu neqaa. Pujoorneqartarput tippassilaarneqarlutillu.

15
16

Súrsaðir hrútspungar er búnir til úr eistum hrúta, þeir eru pressaðir, soðnir og lagðir í mysu.

”Sursaoir hrutspungar” tassaapput savap issuui seernarsiat,kipparissunngorlugit naqitat. Ooriarlugit immummut seernartumut kinitat.

17
18

Sviðakjammi er helmingur af haus kindarinnar. Ullin er sviðin og skafin af. Í dag eru oft nýlegri aðferðir notaðar. Kjamminn er borðaður heitur eða kaldur.

”Svioakjammi” tassaavoq savap niaquata affaa uutaq. Meqqui uutariarlugit kiliorlugit piiarneqartarput. Ullumikkut nutaanerusumik periuseqarluni piiarneqartarput. Kissartillugit nillungasulluunniit nerineqarsinnaapput.

19
20

Sviðasulta er búin til úr soðnum kindahausum. Eyrun, augun og tungan er líka notað. Sultan er pressað í form og skorið í sneiðar.

”Svioasulta” tassaavoq savap niaquata neqai, siutai, isai oqaalu ilanngullugi sivisuumik uutat syltinngorlugit. Ilusilinngorlugit naqeriarlugit saattunngorlugit aggorneqartarput.

21
22

Svínasulta er búin til úr soðnum svínaskönkum og ýmsu kryddi sem bætt er út í. Hún er pressuð í form og skorin í sneiðar.

”Svinasulta” tassaavoq puulukip syltia, puulukip najungasui ooriarlugit akooriarlugit ilulisilinngorlugit naqeriarlugit saattunngorlugit aggorneqartartut.

23
24

Rengi er spiklag undir húð sjávarspendýra sem er á milli húðarinnar og vöðva. Hvalrengi getur orðið 30 cm þykkt á stórum hvölum.

”Rengi” tassaavoq arferup qeporaavata orsortaa. Arferit orsui 30 cm- tut issutigilersinnaapput.

25
26

Lundabaggi er súr rúllupylsa þar sem ristill kindarinnar er notaður ásamt öðru kjöti af kindinni.

”Lundabaggi” tassaavoq nersutip inalugarsua savap neqaanik neqinilluunniit allanik immerlugu, seernalaartoq.

27
28

Á þorranum er líka borðaður blóðmör, lifrapylsa, harðfiskur, flatkökur, rúgbrauð, laufabrauð, sviðalappir, rófustappa og margt annað.

”Þorrablotimut” ukiumi nalliuttorsiualaarnermi aamma nerineqartarput, aammik pølseliat, tingunnik pølseliat, aalisakkat panertut, sikattut, iffiat “laufabrauo” iffiugaq allalik qalunermut uutaq, savaaqqat niui, kålrabimos allarpassuillu.

29
30

Borðið þið súran mat þar sem þú býrð?

Illit nunanni tippassianik nerisoqartarpa?

31
Þorramatur- íslenskur matur

Foto/ Myndir/ Asseq/ Valokuva/ Guvvieh/ Nuotraukos/ Photo:
S1: The blanz - commons.wikimedia.org
S4+10+26: Pollý Rósa Brynjólfsdóttir
S6: ©Guðrún Tryggvadóttir - natturan.is
S8+12+14+16+20+22+24: Kristín Haraldsdóttir
S18+30: Navero - commons.wikimedia.org
S28: Bergur Einarsson
Forrige side Næste side
X