Tjaeledh
gïele
Play audiofileda
Christiansfeld - en dansk verdensarv
Christiansfeld - Qallunaat nunarsuarmioqatigiinnut kingornussassarititaat

Hanna Kruse og Silke Fyhn Heinze - Vonsild Skole

Jarkoestamme Agapeta Skifte Jensen
3
4

Christiansfeld er en by i Syddanmark mellem Kolding og Haderslev. Der bor cirka 3000 indbyggere. Christiansfeld er kendt for sin specielle historie og sine honningkager.


Play audiofile

Christiansfeld Danmarkip kujataani Kollingip Haderslevillu akornanni illoqarfiuvoq. 3000-t missaanni inoqarpoq. Christiansfeldip immikkuullarissumik oqaluttuarsartaqarnini honningkagellu tusaamasaassutigai.

5
6

Christiansfeld blev grundlagt i 1773 af Herrnhuterne, som blev inviteret af kong Christian 7. til at bygge en by i Danmark. Herrnhuterne kom fra Tyskland og købte jorden af kongen.


Play audiofile

Christiansfeld 1773-mi noorlernik (Herrnhuttinik) tunngavilerneqarpoq, taakkua kunngimit Christian arfineq aappaanik qaaquneqarlutik allaanerusumik Danmarkimi illoqarfilioqquneqaramik. Noorliit Tysklandimiit aggerput kunngimillu nunamik pisillutik.

7
8

Christiansfeld blev opkaldt efter kongen. Herrnhuterne levede i fællesskab og lighed. De var gode håndværkere og det kan man tydeligt se på deres bygninger. Herrnhuterne bliver også kaldt Brødremenigheden.


Play audiofile

Christiansfeldi atserneqarpoq kunngi atsiullugu. Sanariaaseq assigiissaartoq piuminartorlu ikioqatigiillutik sanariaaserivaat. Noorliit aamma taaneqartarput qatanngutigiinnianik.

9
10

Den 4. juli 2015 blev Christiansfeld optaget på UNESCOs verdensarvsliste. En UNESCO verdensarv er et sted, der er meget bevaringsværdigt og vigtig for verden. Mange huse er fredede i dag.


Play audiofile

4. juli 2015 Christiansfeld UNISCOp nunarsuarmioqatigiinni kingornussassaanut ilanngunneqarpoq. UNISCOp kingornussassanngortittarpai piffiit eriaginarluinnartuusut nunallu oqaluttuarisaaneranut pingaarutillit. Illorpassuit ullumikkut eqqissisimatitaapput.

11
12

I centrum af byen ligger kirken. Brødrehuset ligger mod syd og Søstrehuset mod nord. I midten er et stort springvand. Pladsen ligger mellem de to parallelle hovedgader i byen.


Play audiofile

Illoqarfiup qeqqani inissisimavoq oqaluffik. Qatanngutigiit angutit (Brødrehuset) kujataata tungaani  qatanngutigiit arnat (søsterhuset) avannaata tungaani inissisimapput. Illoqarfiup qeqqaniit aqquserngit narlusuujupput.

13
14

Brødremenighedens kirke er meget anderledes end andre danske kirker. Det er et stort rum uden billeder og med præsten i midten. Man sidder på lange rækker. I kirken kan der være op til 1000 mennesker.


Play audiofile

Qatanngutigiinniat oqaluffii danskit ilagiivisa oqaluffiinit allaanerupput. Inerujussuuvoq assilialersugaanngitsoq palasilu inip qeqqaniittarpoq. Issiaviit takisuujupput. Inuit 1000-t missaat oqaluffimmiissinnaapput.

15
16

Kirkegården kaldes “Gudsageren”. Her ligger brødrene (mænd) mod vest og søstrene (kvinder) mod øst, side om side efter deres dødsdag. Alle sten er ens, fordi alle er lige overfor Gud. Kirkegården blev fredet i 1988.


Play audiofile

Iliveqarfik taaneqartarpoq “Gudsageren”. Tassani pisuut piitsullu immikkoortinnagit toqugaangata sanileriiaallugit ilineqartarput. Ujarattaat tamarmik assigiipput tassa guutimut inuit tamarmik assigiimmata. Angutit kitaata tungaani arnallu kangiata tungaani ilineqartarput. Iliveqarfik 1988- mi eqqissisinneqarpoq.

17
18

Christiansfeld er også kendt for sine Herrnhut stjerner (Christiansfelderstjerner). De tændes i julemåneden i byen. Stjernerne laves stadig i byen Herrnhut i Tyskland.


Play audiofile

Christiansfeldip tusaamaneqassutigisaasa ilagaat ullorissat (Herrnhut stjerner) Christiansfeldip ulloriai. Juullip qaammataani illoqarfimmi ikiterneqartarput. Ullorissat suli Tysklandimi illoqarfimmi Herrnhutimi sananeqartarput.

19
20

Hvis man kommer til Christiansfeld, SKAL man smage honningkager. Christiansfeld er meget kendt for sine kager, som stammer tilbage fra 1783. Den indeholder bl.a. honning, sirup og mange krydderier.


Play audiofile

Christiansfeldemukassagaanni ussertariaqarluinnarput honningkagit. Christiansfeldip kaagiutini tusaamaneqaatigilluinnarpai, taakkua 1783-mili sananeqartalersimapput. Igutsaap tungusunnitsuanik, mamangaamik mamarsaatinillu akoqarluartuuvoq.

21
22

Kender du andre steder, som er på UNESCOs verdensarvsliste?


Play audiofile

UNISCOp nunarsuarmioqatigiinnut kingornussassanngortitaanik allamik ilisimasaqarpit?

23
Christiansfeld - en dansk verdensarv

Foto/ Myndir/ Asseq/ Valokuva/ Guvvieh/ Nuotraukos/ Photo:
S1: Villy Fink Isaksen + Ajepbah - commons.wikimedia.org + Honningkagehuset.dk
S4: Ole Akhøj - christiansfeldcentret.dk
S6: OTFW + Balthasar Denner (1685–1749) - commons.wikimedia.org
S8: A.S. Arndt - 1797
S10: Vejdirektoratet.dk / Christiansfeldcentret.dk
S12+14: Villy Fink Isaksen - commons.wikimedia.org
S16: Ajepbah - commmons.wikimedia.org
S18: Uschi - pixabay.com
S20: Honningkagehuset.dk
S22: Wikiwand.com

Læs mere på:
Christiansfeldcentret.dk
Forrige side Næste side
X