Giela
Stefan Åge Hardonk Nielsen
Jorgaluvvon íslensku Margrét Embla ReynisdóttirNikolai Frederik Severin Grundtvig er en af de vigtigste digtere fra Danmark. Grundtvig blev født i 1783 i Udby og døde i 1872 i København. Han blev 79 år gammel.
Nokolai Frederik Severin Grundtvig er eitt af mikilvægustu ljóðskáldum frá Danmörku. Grundtvig fæddist árið 1783 í Udby og lést árið 1872 í Kaupmannahöfn. Hann varð 79 ára gamall.
Som 9-årig blev Grundtvig sendt langt væk hjemmefra. Her fik han privatundervisning og kom på latinskole. Han blev senere både præst, forfatter, skolemand, folketingspolitiker og salmedigter.
Þegar Grundtvig var 9 ára var hann sendur til Thyregod, sem var langt frá heimili hans. Þar fékk hann einkakennslu og fór í latinuskóla. Seinna varð hann prestur, höfundur, fræðimaður, alþingismaður og sálmahöfundur.
Han skrev cirka 1500 salmer. Nogle af disse salmer synges i hele norden, bl.a. julesalmen “Dejlig er den himmelblå”:
Hann samdi ca. 1500 sálma. Nokkrir þessara sálma eru sungnir á öllum Norðurlöndunum, m.a: ,,Ó, hve dýrleg er að sjá’’.
“Dejlig er den himmel blå, lyst det er at se derpå, hvor de gyldne stjerner blinke, hvor de smile, hvor de vinke, /:os fra jorden op til sig:/"
,,Ó, hve dýrleg er að sjá
alstirnd himinfesting blá,
þar sem ljósin gullnu glitra,
glöðu leika brosi’ og titra
:,: og oss benda upp til sín :,: “.
Grundtvig får ofte æren for at være den, som afskaffede ”den sorte skole”. Han har haft stor indflydelse på, hvordan vi ser på skolen og undervisningen i Danmark. Hans motto var ”Skolen for livet”.
Grundtvig er gjarnan talinn vera sá sem fann upp ,,svarta skolann”. Hann hefur haft mikil áhrif á hvernig við sjáum skólann og kennsluna í Danmörku. Slagorðið hans var ,,skólinn fyrir lífið”.
Grundtvig nåede at være gift tre gange. Han blev gift første gang, da han var 35 år gammel med en, der hed Lise. Som 65-årig med Marie og igen som 75-årig med Asta.
Grundtvig giftist þrisvar. Hann giftist fyrst þegar hann var 35 ára, konu sem hét Lise. Þegar hann var 65 ára giftist hann Marie og 75 ára giftist hann Asta.
Seinna komu út dönsk frímerki með mynd af Grundtvig.
Han har lagt navn til flere kirker. Grundtvigskirken i København er Danmarks største. Hele kirken stod færdigbygget i 1940.
Hann hefur nefnt margar kirkjur. Grundtvigskirkjan i Kaupmannahöfn er sú stærsta í Danmörku. Byggingu kirkjunnar lauk árið 1940.
Grundtvig er grafinn við Køge á Sjálandi.
Þekkir þú aðra sálma sem Grundtvig orti?
Foto/ Myndir/ Asseq/ Valokuva/ Guvvieh/ Nuotraukos/ Photo:
S1: Ad. Lønborg - 1872/ SN
S4: Constantin Hansen - 1862
S6+14: Grundtvig.dk
S8: Rise-a-mui - Pixabay.com
S10: Unsplash - Pixabay.com
S12: Danmarks Lærerforening
S16: Claus Achton Friis/ Post Danmark
S18: Bococo - commons.wikimedia.org
S20: dvl-bornholm.dk/H.M
S22: Fra P. Hansens "Illustreret Dansk Litteraturhistorie"