SV
IS
Pakeisti
kalbą
Play audiofilesv
Smakar gott! - om smaksinnet
SV
IS
2
Bragðast vel! - um bragðskinið

Nikita Vencel, Dilara Dikkaya och Ali Kareem - Östergårdsskolan

Išversta į íslensku iš Katrin M, Berglind, Emilia R og Viktoria R. - Breiðholtsskóli
3
4

Traditionellt finns det fyra olika grundsmaker som smaksinnet känner igen. Det är salt, surt, sött och beskt.


Play audiofile

Það eru fjögur mismunandi grunnbrögð sem bragðskynið þekkir. Það er salt, súrt, sætt og beiskt.

5
6

Vi har 4 grundsmaker förutom Umam som sedan länge i Asien har räknat som en femte smak. Tomat är Uman. De 4 grundsmakerna har motsatser till varandra, tex surt och beskt.


Play audiofile

Við erum með 4 grunnbrögð en í Asíu hefur í langan tíma verið litið á uman sem fimmta bragðið. Tómatur er uman. Grunnbrögðin eru andstæða hvors annars til dæmis súr og beiskur.

7
8

Smakcellerna har väldigt små mottagare på tungan och de har olika uppgifter. Några av uppgifterna är att känner av ämnen som t.ex salt, sött, surt och beskt.


Play audiofile

Bragðfrumurnar eru með mjög litla nema á tungunni og þeir hafa mismunandi verkefni. Sum verkefnanna eru að greina efni eins og salt, sætt, súrt og beiskt.

9
10

De små prickarna på din tunga kallas för smaklökar och smaklökarna hänger ihop med smakceller, det är de som gör att du kan känna av smaken av det du äter.


Play audiofile

Litlu punktarnir á tungunni eru kallaðir bragðlaukar og bragðlaukarnir tengjast bragðfrumum. Það eru þær sem láta þig finna bragð af matnum sem þú borðar.

11
12

Från smakcellerna går det signaler upp till hjärnan, där bearbetas informationen så att du kan hålla reda på vilka smaker du känner.


Play audiofile

Frá bragðfrumunum fara boð til heilans, sem vinnur úr upplýsingunum þannig að þú þekkir mun á því hvaða bragð þú ert að borða.

13
14

När du tuggar på mat så skickas det signaler upp till spottkörtlar så de sprutar ut saliv. Det gör så det blir lättare att bryta ner maten.


Play audiofile

Þegar þú tyggur mat þá berast boð til munnvatns kirtlanna og þeir framleiða munnvatn. Munnvatnið gerir það auðveldara að brjóta niður matinn.

15
16

Smaksinnet och luktsinnet hänger ihop för om du inte hade haft luktsinnet så hade du inte kunnat känna av smaken lika bra. Det är därför maten inte smakar mycket när du är förkyld.


Play audiofile

Bragðskynið og lyktarskynið eru samtengd. Ef við hefðum ekki lyktarskynið þá myndum við ekki finna bragð. Þess vega bragðast maturinn ekki af neinu þegar maður er kvefaður.

17
18

Några exempel på goda rätter som har de perfekta smakerna är dolmar, äppelpaj, pannkakor, semlor och tacos.


Play audiofile

Nokkur dæmi um góða rétti sem hafa fullkomið bragð eru kálrúllur, eplakaka, pönnukökur, bolludagsbollur og tacos.

19
20

Prova att hålla för näsan medans du äter något. Varför tror du smaken och lukten hänger ihop?


Play audiofile

Prófaðu að halda fyrir nefið á meðan þú borðar eitthvað. Af hverju heldur þú að bragð og lykt starfi saman?

21
Smakar gott! - om smaksinnet

Foto/ Myndir/ Asseq/ Valokuva/ Guvvieh/ Nuotraukos/ Photo:
S1: Pixelia - pixabay.com + Piqsels.com + Pxhere.com
S4: Piqsels.com + Stock Catalog/ Marco Verch - flickr.com + Aline Ponce - pixabay.com
S6: Ria Algra - pixabay.com
S8: Animatis - flickr.com
S10: Malene Thyssen - commons.wikimedia.org
S12+14+16: Needpix.com
S18: Pexels.com
S20: Pallavi Damera - flickr.com
Forrige side Næste side
X