Oqaatsit
allanngortiguk
Play audiofilessm
Åarjel-saemiej skuvle
Åarjel-saemiej skuvle - sydsamernes skole

5.- 7. kl Åarjel-saemiej skuvlesne

Nutserisoq: Stefan Nielsen
3
4

Åarjel-saemiej skuvle lea saemien skuvle Snåasesne mij gaske Nöörjesne.


Play audiofile

Åarjel-saemiej skuvle er en samisk skole i Snåsa, som ligger midt i Norge.

5
6

Åarjel-saemiej skuvle akte onne skuvle. Tjaktjen 2019 17 learohkh skuvlesne. 1.- 4. klaassese leah seamma klaasse-tjïehtjelisnie, jïh 5.- 7. klaassese leah jeatjah klaasse-tjïehtjelisnie.


Play audiofile

Åarjel-saemiej skuvle er en lille skole. I efteråret 2019 var der 17 elever på skolen. 1.-4. klasse er i samme klasseværelse og 5.-7. klasse er i et andet klasseværelse.

7
8

Learohkh båetieh ovmessie sijjijste Nöörjesne, dovne Sveerjeste. Naan maanah dellie internaatesne årroeminie gosse skuvlesne.  Internaate lea goh maanaj hïejme. Desnie fïereguhte tjïehtjelem utnieh jïh beapmoem jïh såjhtoem åadtjoeh.


Play audiofile

Eleverne kommer fra forskellige steder i Norge og nogle også fra Sverige. Derfor bor nogle elever på en kostafdeling, mens de går på skolen. Kostafdelingen er som et hjem for børnene. Der har de sit eget værelse og får mad og omsorg.

9
10

Jaepien 1961 nænnoestin edtjin saemien skuvlem Snåasesne öörnedh. Internaate riejries jaepien 1968. Voestes jaepieh klaassetjïehtjelh Vinje skuvlesne utnin.


Play audiofile

I 1961 blev det besluttet, at der skulle åbne en samisk skole i Snåsa. Kostafdelingen stod færdig i 1968. De første år havde man klasseværelse på Vinje Skole.

11
12

Goeven 2. biejjien 1977 Åarjel-saemiej skuvle riejries, jïh mijjieh jïjtse skuvlem åadtjoejimh. Dan mænngan dovne skuvlem jïh internaatem stueriedamme.


Play audiofile

Den 2. december 1977 stod Åarjel-saemiej skuvle færdig, og vi (samerne) fik vores egen skolen. Siden er både skolen og kostafdelingen blevet udbygget.

13
14

Ella Holm Bull lij voestes rektovre Åarjel- saemiej skuvlesne. Ealla abpe jielemem åarjelsaemien gieline barki jïh dïhte gellie skuvlegærjah jïh laavloeh tjeeli. Ealla aaj lïhtsege Saemiedigkesne jaepiej 1989-1993.


Play audiofile

Ella Holm Bull var den første skoleleder på Åarjel-samiej skuvle. Ella arbejdede med sydsamisk sprog hele sit liv, og hun skrev mange skolebøger og sange. I 1989-1993 var hun valgt ind i Samertinget.

15
16

Lissine sïejhme faagh goh matematihke, vitnedimmie, daaroen jïh englaanten gïele utnebe åarjelsaemien voestesgïeline jallh mubpiegïeline. Naan learohkh aaj noerhtesaemien utnieh. Mijjen lohkehtæjjah dovne saemien jïh daaroen nuhtjieh. Duedtie lea saemien gïetevætnoe.


Play audiofile

Udover de almindelige fag som matematik, idræt, norsk og engelsk, har vi sydsamisk som første- eller andetsprog. Nogle elever har også nordsamisk. Vores lærere taler både samisk og norsk. ´Duetie´ er samisk håndværk.

17
18

Åarjel-saemiej skuvle maaje-øøhpetimmiem saemien gielesne vadta learoehkidie mah jeatjah skuvline vaedtsieh. Dah learohkh mijjen skuvlese båetieh gosse gussievåhkoeh utnebe.


Play audiofile

Åariel-saemiej skuvle tilbyder også fjernundervisning i samisk til elever, som går på andre skoler. Disse elever kommer på skolen, når vi har besøgsuger.

19
20

Fierhten jaepien 4 guessievåhkoeh utnebe, 2 åvteli jåvlh jih 2 jåvli mænngan. Dellie mijjieh ovmessie aamhtesigujmie barkeminie vg. gïjrejuhteme, vætnoe, heamturh jïh plaerie.


Play audiofile

Hvert år har vi fire besøgsuger; to før jul og to efter jul. Der har vi temauger om f.eks. forårsflytning af rener, samisk sløjd, eventyr og avisuge.

21
22

Mahte fïerhten biejjien mijjieh internaatesne byöpmedibie. Dellie åadtjoejibie guelieh, paannelaejpieh, pastam, bovtsen bearkoem jïh jïjnje vielie.


Play audiofile

Næsten hver dag spiser vi frokost på kostafdelingen. Der får vi fisk, pandekager, pasta, renkød og meget andet.

23
24

Tjaktjege mijjieh ovmessie giedtide vuelkebe gosse edtjieh bovtsh leekedidh. Mijjieh learohkh meatan niestiem skuvlese vaeltebe.


Play audiofile

Om efteråret tager vi på tur til renindhegningerne, når der er renslagtning. Eleverne er med og hjælper til med at skaffe renkød til skolen.

25
26

Fïerhten jaepien provhkebe ellies beapmoebiejjiem utnedh. Dellie saemien beapmoem jallh beapmoem jeatjah laantijste jurjiehtibie. Dellie eejhtegh jïh åerpenh beapmose bööredibie.


Play audiofile

Hvert år plejer vi at have en hel maddag. Der laver vi samisk mad eller international mad. Så inviterer vi forældre og søskende på middag.

27
28

Fïereguhte måbpan tjaktjen mijjieh Plassjese kultuvre-festivaalese “Raasten Rastah” vuelkebe. Desnie maehtebe veeljedh jïjnje ovmessie darjodh goh duedtie, vitnedimmie, gïeline stååkedidh, musigke jv.


Play audiofile

Hver andet efterår tager vi til Røros til den samiske kulturfestival ´Raasten Rasteh´. Der kan vi vælge mellem forskellige workshops; håndværk, sport, sproglege, musik med mere.

29
30

Skuvlen tjeallarisnie saemien maanagïerte man nomme Suaja maanagïerte. Skuvle jïh maanagïerte ovmessie ektesne darjobe. Vuesiehtimmien gaavhtan ektesne olkese minnebe, saemiej åålmegebiejjiem heevehtimmibie jnv.


Play audiofile

I skolens kælder ligger den samiske børnehave, som hedder ´Suaja maanagïerte´. Skolen og børnehaven laver forskellige ting sammen. Vi tager for eksempel på tur, fejrer samernes nationaldag osv.

31
32

Jaepien 2018 Åarjel-saemiej skuvle stoerre jubileumem heevehti gosse skuvle 50 jaepien båeries. Båeries learohkh, lohkehtæjjah jïh jeatjah guessieh böötin. Stoerre heevehtimmie konseertine, vuesiehtimmine, njaelkies beapmojne jïh jïjnje vielie.


Play audiofile

I 2018 havde Åarjel-saemiej skuvle et stort jubilæum, da skolen blev 50 år. Der kom både gamle elever, lærere og andre gæster. Det var en stor fest med koncert, udstilling, god mad og meget andet.

33
34

Måjhtah magkerh gïelh lïerebe mijjen skuvlesne?


Play audiofile

Kan du huske, hvilke sprog vi lærer på vores skole?

35
Åarjel-saemiej skuvle

Foto/ Myndir/ Asseq/ Valokuva/ Govvá/ Guvvieh/ Nuotraukos/ Photo:
S1-34: Åarjel-saemiej skuvle
S12: Jens Søraa

www.aarjelsaemiejskuvle.com
Forrige side Næste side
X