Vaihtaa
kieltä
Play audiofilekl
Umimmak
2
Sauðnaut

Annelise Christoffersen Kall

Käännetty: Aron Daði Björnsson, Björn Ísfeld Jónasson, Haukur Bjarmi Egilsson og Steinar Ingi Árnason
3
4

Umimmak miluumasuuvoq. Kalaallit Nunaanni qaqqani uumasuulluni. Kalaallit Nunaata kitaani, avannaarsuani kiisalu Tunup avannaani uumasuuvoq.


Play audiofile

Sauðnaut er spendýr. Þau lifa í fjöllunum á Grænlandi. Þau finnast á Vestur-, Norður- og Norðaustur-Grænlandi.

5
6

Umimmak 2,5 m-inngorsinnaavoq 350 kg.-millu oqimaatsigilersinnaalluni. Takisuunik Meqqoqarpoq. Meqquatigullu takuneqarsinnaalluni qanoq utoqqaatiginersoq. Meqquilu nillermut illersuutaapput.


Play audiofile

Sauðnaut geta orðið 2,5 m langt. Það getur vegið allt að 350 kg. Það er með sítt hár. Á hárinu sést hversu gamalt það er. Feldurinn ver það fyrir kulda.

7
8

Umimmaap savaasat savallu ilaqutarai nersussuillu ilaqutarinngilai. Nerisaraallu ivikkat, avaalaqissat, orpikkat naarlaavi kiisalu naasut assigiinngitsut.


Play audiofile

Sauðnaut er skylt geitum og kindum - ekki nautum. Það lifir á grasi, dvergvöxnum runnum, víðiskotum og ýmsum jurtum.

9
10

Umimmaat ataatsimoortukkaarlutik uumasuupput. Ilaatigut 60-it angullugit ataatsimoorsinnaasarput. Kiisortunit saassunneqaraangamik piaqqat iloqqasunngorlutik ungusarpaat illersorniarlugit.


Play audiofile

Sauðnaut eru oftast í hjörðum með 60 dýrum. þegar rándýr ráðast á hjörðina fara sauðnautin í hring til þess að verja kálfana.

11
12

Umimmak imminut illersorniaraangami qunusaarisinnaasarpoq nassunilu sakkugisinnaasarlugit. Angutivissat arnavissat pillugit kamaassinnaasarput, nassummigaattarput ajugaasoqarnissaata tungaanut. Halv tiimillu tungaanut kamaassinnaasarput.


Play audiofile

Þegar Sauðnautið þarf að verja sig notar það hornin til að hræða andstæðinginn. Þegar karldýrin berjast fyrir kvendýrunum ráðast þeir á hvor annan með enninu þar til annar þeirra vinnur. Þetta ferli  getur tekið hálftíma.

13
14

Umimmanni Utoqqaanersaq ataatsimoortuniit peertitaasarpoq. Pisinnaajunnaariartortarneri kiisalu nassummigaannermi ajorsartitaaneri pillugit.


Play audiofile

Þeim elsta úr flokknum er hent út úr hópnum ef hann veikist eða tapar bardaga.

15
16

Umimmak killilimmik piniagaasarpoq aasakkut ukiukkullu. Piniarnissaanullu akuersissummik peqartariaqarpoq. Ukiumut umimmaat 1000-it kisimik pisarisinnaatitaapput piujuartuarnissaat pillugu.


Play audiofile

Sauðnaut má veiða að sumri og vetri en fjöldinn er takmarkaður. Þú verður að hafa leyfi til að skjóta dýr. Það má skjóta allt að 1000 naut á ári til að halda stofninum í skefjum.

17
18

Umimmanniarniaraanni asimut umiatsiarlutik aallartarput. Umimmanniaraanni sivisuumik pisussinnaasariaqartarput.


Play audiofile

Til að veiða sauðnaut þarf að sigla að svæðinu þar sem þau halda sig. Oft þarf að ganga langt til að finna nautin.

19
20

Ilisimasaqarpit allanik umimmaqarnersoq Kalaallit Nunaata avataani?


Play audiofile

Veistu hvort það finnist sauðnaut annars staðar en á Grænlandi?

21
Umimmak

Foto/ Myndir/ Asseq/ Valokuva/ Guvvieh/ Nuotraukos/ Photo:
S1+4: ©Dan Bach Kristensen - Visit Greenland
S6+8: ©Magnus Elander - Visit Greenland
S10: Mottafied.com
S12: Bjorn - flickr.com
S14: Kirill Ignatyev - flickr.com
S16: Carl Christian Koldewey (1837-1908) - commons.wikimedia.org
S18: ©Mads Pihl / Air Zafari - Visit Greenland
S20: Algkalv - commons.wikimedia.org
Forrige side Næste side
X