kieltä
Freja Nicolajsen, Emma Gade og Stine Sørensen - Vonsild Skole
Käännetty: Helga Dögg SverrisdóttirPlastikas yra didelė problema pasaulio jūrose. Yra maždaug 8 milijonai tonų plastiko, kuris kasmet patenka į vandenyną. Manoma, kad per 10 metų kiekvienais metais bus išmesta 16 milijonų tonų.
Plast er útbreitt vandamál í höfum heimsins. Hvert ár enda um 8 milljónir tonna plast í hafinu. Eftir um 10 ár búast menn við að um 16 milljón tonn endi í hafinu.
Iš 8 milijonų tonų plastiko, kuris kasmet patenka į vandenyną, 70% jo nusėda į dugną. Netrukus jūroje gali būti daugiau plastiko nei žuvies.
Af þeim 8 milljónum tonna plasts, sem endar árlega í hafinu sekkur um 70% af því til botns. Í framtíðinni verður sennilega meira plast í hafi en fiskur.
Danijos vakarinėje Jutlandijos pakrantėje kasmet išplaunama daugiau kaip 1000 tonų plastiko.
Á vesturströnd Jótlands, í Danmörku, skolast á hverju ári rúmlega 1000 tonn af plasti á land.
Kai plastikas yra jūroje, saulės UV spinduliai plastiką daro trapų. Tuomet plastikas lengvai lūžta ir ilgainiui virsta mikroplastika, kurios nematote. Jis niekada neišnyksta.
Þegar plast liggur í hafi gera útfjólubláu geislar sólarinnar plastið stökkt. Plastið brotnar auðveldlega og að lokum verður það að plastögnum sem maður sér ekki. Það hverfur aldrei.
Plastikas ilgai išlieka, kol virsta mikroplastika. Kai kurie plastikai išlieka 500 metų, kol virsta mikroplastika.
Plast helst í langan tíma áður en það verður að plastögnum. Sumt plast heldur sér í 500 ár áður en það verður að plastögnum.
Apie 100 000 žinduolių ir vėžlių ir 1 mln. jūrų paukščių kasmet miršta dėl plastiko. Jie dažnai mano, kad plastikas yra maistas. 95% visų jūros paukščių skrandyje yra mažų plastiko gabalėlių.
Um 100.000 spendýr og skjaldbökur og 1 milljón sjófugla deyja árlega vegna plasts. Þau halda oft að plastið sé matur. Um 95% sjófulga er með agnarsmáar plastagnir í maga.
Mikroplastika yra daug pavojingesnė už didelius plastiko gabalus. Visi vandenyno gyvūnai sugers mikroplastiką vandenyje.
Plastagnirnar eru hættulegri en þegar plaststykkin eru stærri. Öll dýr í hafinu munu nefnilega innibyrða plastagnir úr vatninu.
Kai gyvūnai valgo maistą, mikroplastikas patenka į jų organizmą, kurį mes valgome iš jūros. Dėl to plastikas, kurį mes metame ant žemės, blogiausiu atveju, patenka į mūsų pačių skrandžius.
Þegar dýr borða plast enda plastagnirnar í matnum sem við borðum. þess vegna kemur það plast sem við hendum á jörðina til með að enda í okkar eigin maga.
Tyrėjai nustatė, kad daugiausia plastiko dažniausiai gauna žmonės, gyvenantys 50 km atstumu nuo kranto, nes plastikas pučia aplink vandenyną.
Fræðimenn hafa fundið út að plast kemur oft frá þeim sem búa um 50 km frá ströndinni, því plastið fýkur og endar í hafinu.
14 darnaus pasaulio vystymo tikslas, be kita ko, numato jūros taršos mažinimą. Ar galvojate apie tai, ką darote iš savo plastiko atliekų, kai jas išmetate?
Heimsmarkmið 14 fjallar m.a. um að minnka mengun í hafinu. Hugsar þú um hvað þú gerir við plastið þegar þú hendir því?
Foto/ Myndir/ Asseq/ Valokuva/ Guvvieh/ Nuotraukos/ Photo:
S1: Photolib.noaa.gov
S4: Brian Merrill - pixabay.com
S6: Kevin Krejci - flickr.com
S8: Sandra Altherr - pixabay.com
S10: Kein - commons.wikimedia.org
S12: MaxPixel.net
S14: Stefan Leijon - flickr.com
S16: Thue - commons.wikimedia.org
S18: John Brookes - pixabay.com
S20: RitaE - pixabay.com
S22: Globalgoals.org
Globalgoals.org