keelt
Viggo Näckdal och Jakob Norberg
Tõlkija: Nina Zachariassen21. oktober 1833-mi Alfred Nobel Stockholmemi inunngorpoq. Mikisuusoq angajoqqaanilu Skt. Petersborgemut nuupput. Angunni nassaarsiortuummat aamma Alfred nassaarsiortunngorusuppoq.
Alfred Nobel blev født den 21. oktober 1833 i Stockholm. Da han var lille, flyttede hans familie til Skt. Petersborg. Hans far var opfinder og Alfred ville også være opfinder.
Alfred Nobel nunanut allanukakulavoq. Akoorutissalerisutut nunani allani laboratoriani sulisarluni. Nassaani tunngavigalugit suliffissuarnik arlalinnik nunani assigiinngitsuni aallartitsisarsimavoq.
Alfred Nobel rejste ofte til andre lande. Han arbejdede som kemiker på laboratorier i udlandet. Han startede flere fabrikker rundt om i verden på grund af sine opfindelser.
1866-mi siullermeerluni nassaarpoq: tassa qaartartoq. Nassaavi sorsunnermi sakkugineqartarput, taamaakkaluartorli eqqissinissamik anguniagaqartuulluni. Alfred Nobelip nuannarisarivai ilisimatusarneq eqqumiitsuliornerlu, taalliornerlu nuannarivaa.
I 1866 lavede han sin første opfindelse: dynamitten. Hans opfindelser blev brugt til krig, men han ville have fred. Alfred Nobel synes godt om videnskab og kunst, men synes også om at skrive digte.
Alfred Nobelip nassaani pisoorsuanngussutigivai. Nuliaqaranilu meeraqanngilaq, taamaalilluni isumassarsiorluni pilersitsisartunut nersornaasiinermik aallartitsivoq. Nobelip testamentia tassaalerpoq nersornaasiisartut Nobelpris.
Alfred Nobels opfindelser gjorde ham meget rig. Han havde ingen kone eller børn, så han skabte en pris, som skulle belønne kreative personer. Nobels testamente blev til Nobelprisen.
Nobelip nersornaasertarpai fysik, kemi (akuutissalerineq), fysiologimik, nakorsaatinik atuakkialerinermik eqqissinissamillu suliniuteqartut. Nersornaatini tamani akimanersaavoq Nobelpris.
Nobelprisen kan man få i fysik, kemi, fysiologi og medicin, litteratur eller fredsarbejde. Nobelprisen er den bedste og fineste pris, man kan få.
Nersornaat Sverigemi illoqarfiit pingaarnersaanni Stockholmemi tunniunneqartarpoq, eqqisseqatigiinnissamik nersornaat Fredspris Norgemi illoqarfiit pingaarnersaanni Oslomi 10. dec tunniunneqartarluni.
Priserne uddeles i Sveriges hovedstad Stockholm, på nær Fredsprisen som uddeles i Norges hovedstad Oslo. Prisen uddeles på Nobels dødsdag den 10. december.
Nobelip aalajangerpaa Fredspris (eqqisseqatigiinnissamik nersornaat) Norgemi tunniunneqartassasoq. Inuugallarami Norge Sverigelu ataatsimoormata.
Nobel bestemte, at Fredsprisen skulle uddeles i Norge. Da han levede, var Sverige og Norge i union med hinanden.
Nersorneqartut tamarmik guldimik medaljennatsinneqartarput Nobelillu assinga tassaniittarpoq, aamma diplominnattarput aningaasannattarlutillu. (2017-mi 9 millioner) Amerlanerpaamik inuit pingasut agguartarpaat.
Hver pristager får en guldmedalje med Nobels ansigt på forsiden, et diplom og penge (9 millioner i 2017). Prisen kan deles af højst tre personer.
Nobeli Sverigemiuni tusaamasaanersaavoq nersornaasiisarnini pissutigalugu. 1896-mi 10. dec Nobeli toquvoq. Nersornaat siulleq 1901-mi tunniunneqarpoq.
Nobel er en af Sveriges mest berømte personer gennem tiden, mest på grund af at han skabte Nobelprisen. Han døde den 10. december 1896. Den første pris blev uddelt i 1901.
Hvis du var opfinder, hvad ville du så opfinde?
Foto/ Myndir/ Asseq/ Valokuva/ Guvvieh/ Nuotraukos/ Photo:
S1+12+18: Okänt - commons.wikimedia.org
S4: Emil Österman (1870-1927)
S6: Gösta Florman (1831–1900)
S8: Hans Grimm - commons.wikimedia.org
S10: Erik Lindberg (1902)/ Jonathunder - commons.wikimedia.org
S14: Jean-Pierre Dalbéra - flickr.com
S16: Arnold Platon - commons.wikimedia.org
S20: Bengt Oberger + Tomas Eriksson - commons.wikimedia.org
S22: Solis Invicti - flickr.com