Tagasi otsingusse
Vaheta
keelt
keelt
Torramatur - íslendskur matur
Þorramatur (ukiumi nerisartakkat) islandimiut nerisartagaat
Helga Dögg Sverrisdóttir
Tõlkija: Agapeta Skifte Jensen
4
Torramatur er íslendskur matur, sum verður borðreiddur í torratíðini. Maturin er einamest gjørdur úr fiski og kjøti.
”Þurramatur” ukiorissinerani nerisartakkat. Islandimiut nerisarisartagaasa ilagivaat. Tassaanerullutik aalisakkat neqillu.
6
Torri er 4. mánaður eftir norrønu gudalæruni. Torradagar eru frá hálvum januar til hálvan februar.
”Þorre” (Thorri - ukiuunerata guutia) qammammik atatsimik sivisussuseqarpoq. Aallartittarpoq sapaatit akunnerisa 13-saanni. Nunat avannarliit upperisatoqaanni ukiuunerata qaammataata sisamaanniippoq.Tassalu januarip qeqqaniit februarip qeqqanut.
8
Torrablót verður hildið um alt Ísland. Borðreitt verður við føtum fullum av torramati, og fólk koma saman at hugna sær og halda sær á gaman.
”Þorrablot” (Thorrablot) tassaavoq ukiorissinerani nalliuttorsiualaarneq. Islandi tamakkerlugu ileqqorineqartoq. Inuit naapitarput niutsiviit qisuusut “porramat” - nik ulikkaarlugit.
10
”Bringukolla” savap sakiaata orsorivaa, ooriarlugu immummut seernartumut kinitaq.
12
Ræstur hávur er hávur, sum fyrst verður latin í laka og síðani hongdur upp at ræsa í nakrar mánaðir. Lukturin stavar frá ræsingini.
”Kæstur” tassaavoq eqalussuaq mikiarsiaq, aamma taaneqartarpoq “Eqalussuaq seernartoq.” Eqalussuup nerpigivaa sivisuumik nivingatillugu issera anillatsitaq. Mikiarnilertarpoq.
14
”Magáll” tassaapput sava uliutai sakiaatalu neqaa. Pujoorneqartarput tippassilaarneqarlutillu.
16
Súrgað hvítnýru eru gjørd burtur úr hvítnýrum, sum verða pressað saman, kókað og súrgað í mjólk.
”Sursaoir hrutspungar” tassaapput savap issuui seernarsiat,kipparissunngorlugit naqitat. Ooriarlugit immummut seernartumut kinitat.
18
Seyðarhøvd. Ullin verður sviðin og skavað av. Nú á døgum verður hetta gjørt við nýmótans amboðum. Seyðarhøvd verða kókað og borðreidd antin heit ella køld.
”Svioakjammi” tassaavoq savap niaquata affaa uutaq. Meqqui uutariarlugit kiliorlugit piiarneqartarput. Ullumikkut nutaanerusumik periuseqarluni piiarneqartarput. Kissartillugit nillungasulluunniit nerineqarsinnaapput.
20
Sviðasúlta er súlta av kókaðum seyðarhøvdum. Alt verður nýtt, eisini eygu, oyru og tunga. Súltan verður pressað í formi og skorin í flísar.
”Svioasulta” tassaavoq savap niaquata neqai, siutai, isai oqaalu ilanngullugi sivisuumik uutat syltinngorlugit. Ilusilinngorlugit naqeriarlugit saattunngorlugit aggorneqartarput.
22
Svínasúlta er gjørd av kókaðum grísabeinum og kryddurtum. Hon verður pressað í formi og skorin í flísar.
”Svinasulta” tassaavoq puulukip syltia, puulukip najungasui ooriarlugit akooriarlugit ilulisilinngorlugit naqeriarlugit saattunngorlugit aggorneqartartut.
24
Spik er tjúkt feittlag, sum er millum húðina og vøddarnar á súgdjórum. Spikið kann vera upp til 30 cm tjúkt á stórhvalum.
”Rengi” tassaavoq arferup qeporaavata orsortaa. Arferit orsui 30 cm- tut issutigilersinnaapput.
26
“Lundabaggi” er súrnað rullupylsa, sum verður gjørd burtur úr ymisum kjøti av seyði og latin í langan.
”Lundabaggi” tassaavoq nersutip inalugarsua savap neqaanik neqinilluunniit allanik immerlugu, seernalaartoq.
28
Til torragildi verður eisini borðreitt við blóðpylsu, livrapylsu, turrum fiski, flatkøku, rugbreyði, “laufabrauð”, svidnum seyðabeinum, rótamorli og mongum øðrum.
”Þorrablotimut” ukiumi nalliuttorsiualaarnermi aamma nerineqartarput, aammik pølseliat, tingunnik pølseliat, aalisakkat panertut, sikattut, iffiat “laufabrauo” iffiugaq allalik qalunermut uutaq, savaaqqat niui, kålrabimos allarpassuillu.
30
Illit nunanni tippassianik nerisoqartarpa?
Torramatur - íslendskur matur
Foto/ Myndir/ Asseq/ Valokuva/ Guvvieh/ Nuotraukos/ Photo:
S1: The blanz - commons.wikimedia.org
S4+10+26: Pollý Rósa Brynjólfsdóttir
S6: ©Guðrún Tryggvadóttir - natturan.is
S8+12+14+16+20+22+24: Kristín Haraldsdóttir
S18+30: Navero - commons.wikimedia.org
S28: Bergur Einarsson
© 2020 atlantbib.org
X