Vaheta
keelt
Play audiofilekl
Qimmeq qimuttoq - Kalaallit qimmiat
Sledehunden - Grønlandshunden

Hanne Christensen

Tõlkija: Anita Dunfjeld Aagård
3
4

Kalaallit qimmiat qimuttoq taamaallaat Sisimiuniit avannamut Siorapalummut, Avannaarsuanut kiisalu Tunumi piupput.


Play audiofile

Sledehunden finnes bare på Nordgrønland – nord for Polarsirkelen. Fra Sisimiut og opp til Siorapaluk i den nordligste delen av Grønland og på Østgrønland.

5
6

Kalaallit qimmiat qimmit Chow-Chow-it Siberian huskyllu eqqarlerai.


Play audiofile

En Grønlandshund er i familie med Chow Chow-hunden og Sibirsk Husky.

7
8

Qanga kalaallit ukiukkut qimussimik piniariartarsimapput. Immaqaluunniit sikumi angallatigisarpaat. Avannaa ukiuunerani sikusartorsuummat umiatsinik angalasinnaannginnamik.


Play audiofile

I den nordlige delen av Grønland fryser havet til is. I gamle dager dro man med hundeslede for å jakte eller reise over isen.

9
10

Piaraq sapaatip akunnerini 3-4-ni ulloqaleraangami nerisalertarpoq. Piaqqat 4-nik qaammateqalereersimasut qimmit inersimasutuulli nerisalersarput. Qimmit puisit aalisakkallu nerinerusarpaat.


Play audiofile

En valp begynner å spise fôr når den er omkring 3-4 uker. En stor valp på 4 måneder spiser like mye som en voksen hund. Hundene spiser mest sel og fisk.

11
12

Qimmit 20-it missaanik ukioqalersinnaasarput. Angisuujupput. 25-45 kg missaani oqimaatsigilersinnaasut.


Play audiofile

Hundene kan bli opptil 20 år gamle. De er store og kan veie mellom 25-45 kg.

13
14

Qimmit 6-nik qaammateqalersimagaangata kalunnernik pitunneqartarput. Kiisalu qimmiisivimmut ilineqartarlutik. Qimmilivittaarniaraanni 16-it sinnerlugit ukioqartariaqarpoq.


Play audiofile

Hunder over 6 måneder skal være i band og ha en hundeplass. Man må være over 16 år for å få en hundeplass.

15
16

Qimmiaqqat 5-6-nik qaammateqaleraangata qimuttut sanianni pangaleqataasinnaalersarput. Aatsaallu ataasileereerangata qimoqataalersarlutik.


Play audiofile

En stor valp på 5-6 måneder løper med i hundespannet. Når den er 1 år kan den trekke.

17
18

Qamutini ataatsimi Qimmit qimuttut ataasiusinnaapput amerlanerusinnaallutillu. Meeqqat qimussernialerlaat aallaqqaammut ataatsimik qimmeqakkajunnerusarput.


Play audiofile

For å trekke en hundeslede kan det være én eller flere hunder. Men når et barn vil lære å kjøre hundeslede bruker man helst én hund som trekker.

19
20

Qimmit piaqqat piginngikkaanni pinnguaqatigiuminaattarput arnaasami paarisaramikkit sissuerlugillu.


Play audiofile

Hvis man ikke eier små valper er det veldig vanskelig å leke med dem fordi moren deres er i nærheten og beskytter dem.

21
22

Qimmillu angisuut qanillinaveersaarneqartarput imminnullu illersorniarlutik inunnik paannissinnaasaramik.


Play audiofile

De store hundene må man ikke komme i nærheten av da de kan angripe folk for å beskytt seg selv.

23
24

Qimmit qimuttut affaasa missaat piniartunit pigineqarput. Affaalu inunnit aliikkutaralugit uumasuutigineqarlutik.


Play audiofile

Cirka halvparten av hundene eies av jegere. Den andre halvparten eies av folk som har dem som fritidsinteresse.

25
26

Kalaallit nunaata kujataani naliginnaasuuvoq qallunaat qimmiinik qimmeqarneq. Illumiisinneqartarpullu.


Play audiofile

På den sørligste delen av Grønland er det normalt å ha andre hunderaser som kjæledyr inne i husene.

27
28

Illit kalaallit qimmiinik takunikuuit? Qimussernikuuit?


Play audiofile

Har du sett en sledehund? Har du kjørt med hundeslede?

29
Qimmeq qimuttoq - Kalaallit qimmiat

Foto/ Myndir/ Asseq/ Valokuva/ Guvvieh/ Nuotraukos/ Photo:
S1: Hanne Christensen
S4: CIA World Fact Book - commons.wikimedia.org
S6+12: Greenland Travel - flickr.com
S8: Carl Rasmussen (1841–1893)
S10+20: Chmee2/Valtameri - commons.wikimedia.org
S14+28: Kim Hansen - commons.wikimedia.org
S16: Thomas Ritter - pixabay.com
S18: Af.mil
S22: Taken - pixabay.com
S24: Greenlandbytopas.com
S26: Pxhere.com
Forrige side Næste side
X