Zurück zur Suche
Sprache
ändern
ändern
Kindur í Færeyjum
Savalimmiuni savat
1. og 2. flokkur í Skúlanum við Streymin
Übersetzt von Agapeta Skifte Jensen
4
“Ull er Færeyja gull” er gamall færeyskur málsháttur Það eru u.þ.b. 70.000 kindur í Færeyjum. Kindin hefur alltaf verið mikilvæg fyrir Færeyinga, því hún útvegar okkur bæði mat og klæði.
Savalimmiormiut oqariartaasitoqaat tassaavoq: “Savap qiviua tassa savalimmiut kuultiat”. Savalimmiut 70 tusind-tit missaani savaqarpoq. Savat savalimmiormiunut pingaarutilerujussuupput, tassani atisaralugillu nerisarigamikkit.
6
Þegar Norðurbúar komu til Færeyja um 800 þá var fjöldi kinda á eyjunum. Upphaflegi fjárstofninn var smávaxinn og minnti helst á hið sérstaka Soay fé sem er enn á skosku eyjunum St. Kilda.
Nunanit avannaamioqatigiinnit ukioq 800 miss. Savalimmiut tikinneqaqqaarmatali savalimmiut qeqertaanni savaqarsimavoq. Savat siulliit maannakkut skotlandimi qeqertat ilaanni St.Kildami savanut eqqaanartuupput. Soay- nut.
8
Á Þjóðminjasafni Færeyja getur þú séð svokallað Dímonfé. Síðusta upphaflega féð var á eyjunni Litlu Dímon en var öllu lógað í kringum 1860.
Savalimmiormiut katersugaasivianni takuneqarsinnaapput savat Dimon-t. Savat taakku savat qeqertaaqqami Dimonimi nungunneqarput ukioq 1860-p misaani.
10
Kindadauði á 17 öld var mikill Það varð til þess að menn fluttu inn aðrar fjártegundir frá Íslandi, Shetlandseyjum og Orkneyjum.
1600- kunni savarpassuit toqorarsimapput. Taamaalilluni allaat Islandimiit, Shetlandip qeqeqertaanniit Orkeyllu qeqertaanniit nuussisoqartariaqarluni.
12
Færeysku kindunar minna á norska fjártegund sem heitir “Spælsau”. Íslenskar kindur eru einnig náskildar þeim. Einkenni þessara fjártegunda eru stuttur hali.
Savalimmiormiut savaat Norgemi savanut “spælsau” eqqaanartuupput. Islandimiut savaalu qanigisariillutik. Taakkua immikkuullarequtigaat pamiui naatsuugamik.
14
Kindur þrífast vel í Færeyjum. Veturnir eru mildir, og þó það sé snjór þá geta þær krafsað í hann og fundið æti.
Savalimmiuniinnertik malunnartoqartinngilaat. Ukiukkut nillerpallaarneq ajormat, aputeqaraanga aput kiliorlugu nerisinnaasarput.
16
Kindur éta gras og eru kallaðar jórturdýr. Það vill segja að þær gleypa grasið fyrst og síðan æla þær því upp aftur til að tyggja það.
Savat ivigartortuupput taamaalillutik mangiartortunik taaneqarsinnaallutik. Tassa ivikkat eeqqaariarlugit oriariarlugit tamuasarlugit.
18
Sauðburður (fæðing) er á vorin. Lömbin eru á spena hjá móður sinni til að byrja með, síðan fara þau að éta gras og stækka þau síðan hratt. Strax um haustið, sama ár er flestum þeirra síðan slátrað.
Piaqqineq upernaakkut pisarpoq. Piaqqat anaanaminni miloqqaartarput. Kingorna ivigartortalersarput allipallattarlutillu. Piaqqat amerlanerit ukiakkut toqorarneqartarput.
20
Maður getur borðað nánast allt af kindinni. Líka innyflin, blóðið og kindahausinn. Flestir skrokkarnir eru síðan hengdir upp í hjalla svo kjötið gerjist og þurrkist, síðan getur maður borðað kjötið næstu mánuði.
Sava tamangajavimmi nerineqartarpoq. Iloqutaanut allaat, aavanut niaquanut allaat. Savat toqutat erlaveerlugit peqqumaasivimmi nivingatinneqartarput, neqaata issera anitserlugu, panertillugulu. Qaammatinilu tulleriinni nerisarineqartarluni.
22
Fjárullina er hægt að spinna í garn. Færeyska ullin er mjög hlý að vera í og inniheldur einnig mikið af lanólíni, sem gerir hana sjálfhreinsandi.
Savap qiviua qissineqartarpoq. Savalimmiormiut savaata qiviua oqortorujussuuvoq lanolin (Orsoq) iluaqutsiullu. Nammineerlunilu eqquisaartuuvoq.
24
Hrútarnir hafa horn, en ærnar eru vanalega kollóttar. En ef þær hafa horn eru þau mun minni en hjá hrútunum.
Angutikolooq nassoqartarpoq. Arnavissalli nassoqaratik. Nassunikkaangamillu angutikuluuniit nassukinnerusarput.
26
Kindur í Færeyjum
Foto/ Myndir/ Asseq/ Valokuva/ Guvvieh/ Nuotraukos/ Photo:
S1+14: Erik Christensen - commons.wikimedia.org
S4+10+18: Arne List - flickr.com/ commons.wikimedia.org
S6: Owen Jones - commons.wikimedia.org
S8: Northerner - commons.wikimedia.org
S12: Thomas Mues - commons.wikimedia.org
S16+22: Lisa Borgström
S20: Jan Thomsen
S24+26: Jóannes S. Hansen
© 2020 atlantbib.org
X