Skift
sprog
Play audiofileis
Jól í Svøríki
FO
IS
2
Jól í Svíþjóð

Eva-Lotta Berntsson och Lisa Borgström

Oversat til íslensku af Magni Hjaltason, Sara Dögg Hilmisdóttir & Jón Marteinn Sveinsson
3
4

Orðið, advent, merkir tað sama sum koma. Tað er Jesusbarnið, sum skal koma, og tað er tí, vit halda jól.

Orðið aðventa er það sama og aðkoma. Það er barnið Jesús sem kemur, og það er þess vegna sem við höldum jól.


Play audiofile 5
6

Tá ið vit halda Lusiu-dag, 13. desember, so minnast vit Lusiu, sum var eitt halgimenni og búði í Syrakusa í Italia.

Við fögnum Lucia þann 13. desember, þá fögnum við Sankta Lucia sem var dýrlingur og bjó í Syrakusa á Ítalíu.


Play audiofile 7
8

Lusiu-bollar er eitt svenskt hveitibreyð, sum vit seta í samband við Lusiu-dagin. Í Svøríki hava vit etið piparkøkur síðani 14. øld.

Lusseköttur eða lussebolla er sænskt bakkelsi úr hveiti sem hefur sterka tengingu við Lusíuhelgina. Í Svíþjóð hafa menn étið piparkökur frá því um 1300.


Play audiofile 9
10

Miðskeiðis í 18. øld vórðu fyrstu jólatrøini tikin inn í heimini her í Svøríki. Vit prýða við ljósum, kúlum og einari stjørnu í toppinum.

Um miðja átjándu öld voru fyrstu jólatrén tekin inn á heimili hér í Svíþjóð. Þau eru skreytt með kertum, kúlum og stjörnu á toppnum.


Play audiofile 11
12

Á hallandska jólaborðinum eru jólaskinka, grønkál, prinsapylsa, kjøtbollar, sild, svínsriv, lútfiskur og “Janssons freisting”.

Á hollensku jólaborði er jólaskinka, grænkál, pylsa, kjötbollur, síld, rif, fiskur og freistingar Jansons.


Play audiofile 13
14

Ymisk sløg av sjokulátu, karamell-knaski og marsipani eru vanliga á góðgætisborðinum á jólum. At gera sítt egna jólagóðgæti er vanligt fram til jóla og nakað, sum børn kunnu vera við í.

Ýmsar gerðir af súkkulaði, karamellu og marsípan eru algeng á jólakonfekt borðum. Framleiðsla á eigin jólasælgæti er algeng fyrir jólin og eitthvað sem börnin geta tekið þátt í.


Play audiofile 15
16

Jólamaðurin við skeggi, longum reyðum frakka og einum fullum posa við jólapakkum hevur verið í Svøríki í meiri enn 100 ár.

Jólasveinn með skegg og í síðum rauðum frakka með sekk fullan af jólagjöfum hefur verið til í Svíþjóð í yfir 100 ár.


Play audiofile 17
18

Fyrr í tíðini góvu tey eisini gávur á jólum. Tey bankaðu (klappaðu) á dyrnar og blakaðu gávuna inn, og haðani kemur orðið “julklapp”, sum er svenska orðið fyri jólagávu.

Fyrir löngu síðan gáfu menn gjafir á jólatímanum. Menn bönkuðu á dyrnar og köstuðu gjöfinni inn og þaðan kemur orðið jólagjöf.


Play audiofile 19
20

Kvøldið, 23. desember, verður kallað “uppesittarkväll”. Tá fyrireika nógv jólaaftan við at gera jólamat, prýða jólatræið, pakka jólagávur inn og skriva jólagávurím.

Kvöldið þann 23. desember heitir Þorláksmessa. Þá undirbúa margir aðfangadagskvöld með því að elda jólamatinn, skreyta jólatréð, pakka inn gjöfum og skrifa jólakort.


Play audiofile 21
22

Soðið, sum tú fært, tá ið tú kókar jólaskinkuna, verður brúkt til “Dopp i grytan”. Tú dyppar breyð í soðið jólaaftan. Jólaaftan verður kallaður “Dopparedagen”.

Seyðið sem kemur þegar jólaskinkan er elduð er notað sem "ídýfa í potti". Maður dýfir brauði í seyðið á aðfangadagskvöldi. Aðfangadagur kallast ,,ídýfudagurinn”.


Play audiofile 23
24

Tey flestu plaga at vakja inn í tað nýggja árið. Vit skjóta fýrverk og ynskja hvørjum øðrum gott nýggjár.

Flest okkar hafa tilhneigingu til vaka inn í nýja árið. Við skjótum upp flugeldum og óskum hvort öðru gleðilegs árs.


Play audiofile 25
Jól í Svøríki

Foto/Myndir: S1+4+8+10+12+14+20: Lisa Borgström S6: Plum leaves - Flickr.com S16: Jonathan G. Meath S18: Pixabay.com (PDP) S22: Jane Mejdahl S24: Patrik Neckman
Forrige side Næste side
X