kl
Tilbage til søgning
Skift
sprog
sprog
klDanmarkip uumasui nujuartat
Rándýr i Danmörku
1. b - Vonsild Skole
Oversat til íslensku af Helga Dögg Sverrisdóttir
4
Uumasoq nujuartaq tassaavoq uumasoqatiminik nerisalik. Aalisagaasinnaavoq, timmiaasinnaavoq, sulliniusinnaavoq allalluunniit uumasut mikisut.
Rándýr er dýr sem lifir á að borða önnur dýr. Það geta verið spendýr, fiskar, fuglar, skordýr og önnur smádýr.
6
Danmarkimi terianniaq uumasuni nujuartani nalinginnaanerpaajuvoq. Sisimini najugaqarluni annerusumik terissanik inuussuteqarluni najugaqarpoq. Danmarkimi ukiumut terianniat 40.000 pisarineqartarput.
Refurinn er algengt rándýr í allri Danmörku. Hann lifir að mestu á músum og býr í greni. Talið er að um að á hverju áru séu 40.000 refir í Danmörku.
8
“Mår” Danmarkimi illuni orpippassuarnilu nassaassaavoq. Orpippassuarniittoq sakissamigut sungaajusattumik allaqarpoq. Qaqutigoortuummat piniarneqaqqusaanngilaq. Illumiittartorli sakissamigut qaqortumik allaqarpoq. Piniarneqarsinnaavoq illut qaliaanni aserorterisarami.
Mörður finnst í Danmörku sem húsmörður og skógarmörður en sá hefur gulleitt brjóst. Hann er sjaldgæfur og þess vegna friðaður. Húsmörður hefur hvítt brjóst. Það má skjóta hann því hann eyðileggur hús fólks.
10
Imminnguaq uumasuuvoq nujuartaq mikisoq. Ukiukkut meqquni taarsertarpai. Kajortumik qaqortumillu meqqoqarnera nalinginnaavoq, qaortuinnanngortarpoq pamiuata nuua qernertunngorluni. Terissat, timmissat manniillu inuussutigai.
Hreysiköttur er lítið rándýr sem skiptir um feld á veturna. Hann er venjulega brúnn og hvítur en verður alveg hvítur með svart fremst á skottinu. Hann lifir á músum, fuglum og eggjum.
12
Kukiffaajooq Danmarkimi uumasuni nujuartani anginerup tullerivaa. Unnuakkut ulapittuuvoq. Ataatsimoortukkaat 30-it miss. uumasoqatigiipput. Kukiffaajuup qullugissat nerisannaarai (regneorme) Danmarkimi eqqissisitaavoq.
Greifingi er næst stærsta rándýrið í Danmörku. Hann er virkur á nóttunni. Hann lifir í hóp með allt að 30 dýrum. Greifingi er nánast alæta en elskar orma. Í Danmörku er greifingi friðaður.
14
Amaroq Danmarkimi uumasuni nujuartani anginersaavoq pinngortitamullu uternikuulluni. Tuttuusat, savat, ukallit terissallu nerisarai. Danmarkimi 20-25-nik amaroqarpoq.
Úlfurinn er stærsta rándýrið í Danmörku og er kominn aftur í náttúruna. Hann borðar m.a. önnur rándýr, fé, héra og mýs. Það finnast um 20-25 úlfar í Danmörku.
16
Danmarki uppiit assigiinngitsut arlariiupput. stor hornugle annersaraat. Teriarsuit, kapinartullit timmisallu nerineruai. Uppiit unnuakkut piniartarput.
Í Danmörku finnast margar uglutegundir. Stór eyrugla er stærst. Hún lifir að mestu á rottum, broddgöltum og fuglum. Uglur veiða á nóttunni.
18
Danmarkimi aamma nattorallit assigiinngitsut piaqqisarput. (Havørn aamma kongeørn) Nungukkiartormata eqqissisitaapput. Teriarsuit, timmissat, aalisakkat silullu nerisarivaat.
Það verpa líka haf- og kóngernir í Danmörku. Þeir eru í útrýmingarhættu í náttúrunni og þess vegna friðaðir. Þeir éta rottur, fugla, fisk og hræ af dauðum dýrum.
20
Danmarkimi piffinni assigiinngitsuni puisit arlaat uumasuupput. Nunami piaqqisarput. Aalisagartortuupput.
Í Danmörku lifa útselir og landselir á mörgum stöðum meðfram ströndinni. Þeir fæða afkvæmi sín á landi. Selir lifa aðallega á fiski.
22
Gedden Danmarkimi tatsini aalisakkat annersaraat. Oqimaannerpaaq pisarineqqarsimasoq 26,5 kg-voq. Gedden aalisakkat mikinerit, naratsit vandrotter qeerlutuuaqqallu nerisarai.
Geddan er stærsti ferskvatnsfiskurinn í Danmörku. Sú stærsta sem veidd hefur verið var 26,5 kg. Geddan borðar minni fiska, froska, vatnarottur og andarunga.
24
Mårhunden Danmarkimiuunngilaq, kisianni Jyllandimi naammattoorneqartarpoq. Eqqussaavoq Danmarkimilu nujuartanik piniarnermi ajoqutaalluni.
Þvottabirnir finnst ekki í Danmörku en maður getur sé þá af og til á Jótlandi. Það má skjóta hann því hann er grimmur og eyðileggur veiði annarra rándýra í Danmörku.
26
Danmarkip uumasui nujuartat
Foto/ Myndir/ Asseq/ Valokuva/ Guvvieh: S1: Tomas Huber - pixabay.com S4: József Kincse - pixabay.com S6: Unsplash - pixabay.com S8 Huhu Uet - commons.wikimedia.org S10: James Lindsey - commons.wikimedia.org + Frank Vassen - Flickr.com S12: Kallena - commons.wikimedia.org S14: Rain Carnation - pixabay.com S16: Gianfilippo Maiga - Pixabay.com S18: Juan Lacruz - commons.wikimedia.org S20: Skeeze - Pixabay.com S22: Luc Viatour - commons.wikimedia.org S24: Karlakas - commons.wikimedia.org S26: Bjørn Christian Tørrissen - commons.wikimedia.org
© 2018 atlantbib.org
X