Tilbage til søgning
Skift
sprog
sprog
Lucia - sænsk hefð
Lusia - ein svensk siðvenja
Lisa Borgström & Susanne Arvidson
Oversat til færøsk af June-Eyð Joensen
4
Lucia er sænsk hátíð sem er haldin þann 13. desember. Lucia fögnuðurinn á nýrri tímum byrjaði í Vestur- Svíþjóð hjá ríkri yfirstéttinni.
Lusiudagur er ein svensk høgtíð, sum verður hildin 13. desember. Lusiuhøgtíðin í nýggjari tíð tók seg upp í Vestursvøríki millum fólk av betra slagnum.
6
Í Svíþjóð minnumst við konunnar frá sikileyska bænum Syracusa. Hún varð kristinn píslarvottur árið 304. Hún var kölluð heilög Lucia og er ástæðan fyrir ljósahátíð nútímans.
Í Svøríki fagna vit minninum um eina kvinnu úr sisilska býnum Syrakusa. Hon gjørdist kristin pínslarváttur í ár 304. Hon verður nevnd sankta Lusia og er orsøkin til ljóshøgtíðina í okkara tíð.
8
Lucia kemur af latneska orðinu “lux” sem þýðir ljós. Á Sikiley er Lucia nafn sem þýðir “Hin lýsandi”.
Lusia stavar frá latínska orðinum “lux”, sum merkir ljós. Á Sisilia merkir navnið, Lusia, Hin ljósa.
10
Lucia kom úr ríkri fjölskyldu, en gaf allt sem hún átti, en strax sem barn gaf hún loforð um að lifa sem jómfrú. Hún er verndarengill blindra og sjónskertra.
Lusia vaks upp í einari ríkari familju, men gav alt, ið hon átti, frá sær, tí longu tá ið hon var barn, gav hon lyfti um at liva ógift. Hon er halgimenni og verjir tey, ið eru blind og síggja illa.
12
Árið 1927 skipulagði Stockholms Dagblad val á Luciu Svíþjóðar. Þær voru með skrúðgöngu í gegnum höfuðborgina.
Í 1927 skipaði avísin “Stockholms Dagblad” fyri einum tiltaki, har tey skuldu velja eina svenska Lusiu. Tey høvdu eina lusiugongu, sum fór runt í høvuðsstaðinum.
14
Þá var byrjað að fagna Luciu í flestum sænskum bæjum. Allir bæir vildu hafa sína eigin Luciu. Byrjað var að fagna hátíðinni í skólum og á vinnustöðum.
Í flestu svensku býunum fóru vit at halda lusiudag. Allir býir vildu hava sína egnu Lusiu. At halda lusiudag tók seg upp í skúlum og á arbeiðsplássum.
16
Fremst gengur Lúcian alveg ein. Venjuleg Luciuganga samanstendur af stúlkum í hvítum kjólum, strákum með stjörnur, piparkökustrákum og jólasveinum sem syngja vísur um Luciu, heilagan Stefan og jólin.
Í fyrstuni gekk Lusia einsamøll. Nú hevur Lusia sum oftast eitt fylgi av ternum, stjørnudreingjum, piparkøkumonnum og jólamonnum í hølunum, sum syngja sangir um Lusiu, Stefan og jól.
18
Það er hefð að borða “Lussekatte og piparkökur á Luciadeginum. Lussekat er bolla úr hveiti sem er gulllituð vegna saffrans.
Tað er siður at eta “lussekatter” og piparkøkur á lusiudegnum. Ein “lussekatt” er ein gulur hveitibolli við saffrani í.
20
Ítalska tónskáldið Teodoro Cottrau hefur skrifað tónlistina við “Natten går den tunga fjät” (Luciasöngurinn). Sænska textann skrifaði Arvid Rosen árið 1928.
Italski tónasmiðurin Teodoro Cottrau hevur gjørt lagið til “Natten går tunga fjät”. Svenska tekstin skrivaði Arvid Rosén í 1928.
22
“Nóttin gengur með þungum skrefum um bæ og í stofu.
Á jörðinni hefur sólin horfið, skuggarnir ráða.
Í okkar dimma húsi gengur með tendruð ljós
Sankta Lucia, Sankta Lucia”.
Náttin er myrk og long, stilli um tún og garð, alt liggur deytt og kvirt, skuggar um djúpan dal. Tá inn um durin vár, stígur við ljós í hár sankta Lusia, sankta Lusia.
24
26
Lucia - sænsk hefð
Foto/ Myndir/ Asseq/ Valokuva/ Guvvieh: S1+26: Christina Zetterberg - pixabay.com S4: Frida Gabot - pixabay.com S6: Commons.wikimedia.org S8: Sailko - commons.wikimedia.org S10: Pxhere.com S12: Stockholms Dagblad - commons.wikimedia.org S14: Flickr.com S16+20: Forslunds Gymnasium - flickr.com S18: Elaine Ashton - flickr.com S22: Teodoro Cottrau - commons.wikimedia.org S24: Claudia Gründer - commons.wikimedia.org
© 2018 atlantbib.org
X