sprog
Caroline Ranzau, Emil Kristensen, Nikolaj Markussen og Line Henriksen
Oversat til íslensku af Helga Dögg SverrisdóttirChristian IV föddes den 12 april 1577 på Frederiksborgs slott. Hans far dog då han var 11 år gammal. Han var inte gammal nog till att vara kung och blev därför först krönt som 19-åring.
Kristján fæddist þann 12. apríl 1577 í Frederiksborg höll. Faðir hans dó þegar hann var 11 ára gamall. Hann hafði ekki aldur til að vera konungur og varð þess vegna ekki krýndur fyrr en 19 ára.
Christian IV var kung av Danmark och Norge från 1588 till 1648. Han blev krönt den 17 augusti 1596 i Vor Frue Kirke i Köpenhamn.
Kristján 4. var konungur Danmerkur og Noregs frá 1588 til 1648. Hann var krýndur þann 17. ágúst 1596 í Vor Frue kirkju í Kaupmannahöfn.
Christian IV var gift två gånger och hade flera älskarinnor. Han fick mer än 20 barn med dem. År 1597 gifte han sig med Anna Cathrine af Brandenburg och år 1615 gifte han sig med Kirsten Munk.
Kristján 4. var tvígiftur og átti fleiri ástkonur. Hann eignaðist yfir 20 börn með þeim. Árið 1597 giftist hann Önnu Katrínu af Brandenburg og 1615 giftist hann Kirsten Munk.
Christian IV deltog i tre krig: Kalmarkriget (1611-1613). Kejsarkriget (1625-1629). Torstenssonkriget (1643-1645). Utav dem tre krigen vann han endast Kalmarkriget.
Kristján 4. tók þátt í þremur stríðum: Kalmarstríðinu (1611-1613). Keisarastríðinu (1625-1629). Torstensonófriðnum (1643-1645). Af þessum þremur stríðum vann hann bara Kalmarstríðið.
Christian IV miste sitt högra öga under slaget mellan Danmark och Sverige i Torstenssonkriget.
Kristján 4. missti hægra augað 1644 undir ófriðnum milli í Danmerkur og Svíþjóðar í Torstensonófriðnum.
Christian IV led många nederlag men hur som helst är han en av de mest kända kungarna i Danmark. Kanske för att han grundade många städer och byggde många kända byggnader.
Kristján 4. tapaði oft, en þrátt fyrir það er hann þekktasti konungur Danmerkur. Kannski af því hann lagði grunn að svo mörgum byggingum og byggði margar þekktar byggingar.
Han grundade Kristiansand i Norge, Kristiania, som nu kallas Oslo, Kristianstad i Sverige och många fler. Han byggde bland annat också Runda tornet, Rosenborg slott, Holmens kyrka och Börsen.
Hann lagði m.a. grunn að Kristjánssandi í Noregi, Christiania sem nú heitir Osló, Christianstad í Svíþjóð og margar fleiri. Hann byggði Hringturninn, Rosenberg höll, Holmens kirkju og Børsen.
Han dog på Rosenborg Slott den 28 februari 1648 efter att ha regerat i 59 år. Han ligger begravd i Roskilde domkyrka.
Hann dó í Rosenborg höll 28. febrúar 1648 eftir 59 ára stjórn. Hann er grafinn í dómkirkjunni í Hróarskeldu.
Sonur hans, Friðriki 3. tók við krúnunni eftir dauða Kristjáns 4. 1648.
Foto/ Myndir/ Asseq/ Valokuva: S1: Karel van Mander/ Glasshouse - commons.wikimedia.org S4: Otto Bache (1839-1927) ”Christian d. 4.’s kroning 1596” - commons.wikimedia.org S6: Thomas Angermann - flickr.com S8: Pieter Isaacsz, ”Chr. IV og Anne Cathrine” ca. 1612 S10: Wonja Kalmarske 1611 - commons.wikimedia.org S12: Vilhelm Nikolai Marstrand - 1866 - commons.wikimedia.org S14: Madhurantakam - commons.wikimedia.org S16: Commons.wikimedia.org S18: Kongernes Samling, Rosenborg Slot S20: Wolfgang Heimbach (1615-1678) - “Kong Frederik d. 3.” S22: Våbenskjold for det danske kongehus - commons.wikimedia.org