NB
IS
Skift
sprog
Play audiofilenb
Talmál í Noregi
NB
IS
2
Talespråk i Norge

Connie Isabell Kristiansen

3
4

Það eru u.þ.b. 7000 tungumál í heiminum. Mest talaða tungumálið er mandarín kínverska. Það tala um það bil 1,2 miljarðar manna.

Det finnes omtrent 7000 språk i verden. Verdens mest talte språk er mandarin- kinesisk. Det snakkes av cirka 1,2 milliarder mennesker.


Play audiofile 5
6

Noregur hefur tvö opinber tungumál. Norsku og samísku. Minnihlutamálið er samíska og það nota samar. Aðal tungumálið í Noregi er norska.

Norge har to offisielle språk: Norsk og samisk. Minoritetsspråket er samisk, og brukes av samer. Majoritetsspråket i Norge er norsk.


Play audiofile 7
8

Norska, danska, sænska, færeyska og íslenska eru tungumál sem líkjast mjög hvert öðru. Það er af því að þau eru náskyld hvert öðru.

Norsk, dansk, svensk, færøysk og islandsk er språk som ligner mye på hverandre. Det er fordi de er nært i slekt med hverandre.


Play audiofile 9
10

Norska, sænska og danska eru svo lík tungumál að við eigum auðvelt með að skilja hvert annað, þó að við tölum ólík tungumál.

Norsk, svensk og dansk språk er så likt at vi lett kan forstå hverandre, selv om vi alle taler ulike språk.


Play audiofile 11
12

Innan landamæranna tölum við mismunandi mállýskur. Mállýska er hvernig maður talar á ákveðnu landfræðilegu svæði.

Innenfor nasjonale grenser snakker vi ulike dialekter. En dialekt er en måte å snakke på innenfor et geografisk område.


Play audiofile 13
14

Mállýskur eru stöðugri þróun. Þær geta verið mismunandi innan landfræðilegra svæða og þróast í gengnum tíðina.

Dialektene er i stadig utvikling. De kan variere innenfor geografiske områder, og utvikler seg over tid.


Play audiofile 15
16

Innan mállýska höfum við eitthvað sem kallast félagsleg mállýska. Félagsleg mállýska eru félagsleg afbrigði af mállýsku.

Innenfor dialekter har vi noe vi kaller for sosiolekter. Sosiolekt er sosiale varianter av samme dialekt.


Play audiofile 17
18

Það er ómögulegt að segja til nákvæmlega hversu margar mállýskur við höfum í Noregi. En við skiptum oft mállýskunum upp í fjóra hópa: Norðurnorsku, þrándheimsku, vesturnorsku og austurnorsku.

Det er umulig å fastslå helt presist hvor mange dialekter vi har i Norge. Men vi deler ofte dialektene inn i fire hovedgrupper: Nordnorsk, trøndsk, vestnorsk og østnorsk.


Play audiofile 19
20

Norðurnorska er sú tegund mállýsku sem er töluð í Norður-Noregi. Her getum við sagt: “Hei! Æ e fra Harstad og snakke nordnorsk”.

Nordnorsk er den type dialekt man snakker i Nord-Norge. Her kan vi si: “Hei! Æ e fra Harstad og snakke nordnorsk”.


Play audiofile 21
22

Þrándheimsku talar maður í miðjum Noregi. Hér getum við sagt: “Hei! Æ e fra Klæbu og snakke trøndersk”.

Trøndsk snakker man midt i Norge. Her kan vi si: “Hei! Æ e fra Klæbu og snakke trøndersk”.


Play audiofile 23
24

Vesturnorsku talar maður mest í Vestur-Noregi. Hér getur maður sagt: “Hei. Ej e frå Møre og Romsdal og snakka vestnorsk.”

Vestnorsk snakker man vest i Norge. Her kan vi si: “Hei. Ej e frå Møre og Romsdal og snakka vestnorsk."


Play audiofile 25
26

Austurnorsku talar maður í suð-austur Noregi. Her getur maður sagt: “Hei! Jei er fra Oslo og snakker østnorsk.”

Østnorsk snakker man sørøst i Norge. Her kan vi si: “Hei! Jei er fra Oslo og snakker østnorsk."


Play audiofile 27
28

Margir segja að mállýskurnar séu við það að deyja út - sumar hverfa á meðan aðrar dreifa sér.

Mange sier at dialektene er i ferd med å dø ut - noen forsvinner, mens noen sprer seg.


Play audiofile 29
30

Norsku mállýskurnar munu alltaf vera í þróun. Fólk sem hefur mikil samskipti við hvort annað mun þróa talmálið saman. Þetta er ein af ástæðunum fyrir því að talmálið mun alltaf vera að breytast.

De norske dialektene vil alltid være i utvikling. Folk som har mye kontakt med hverandre vil utvikle talespråket sammen. Dette er en av årsakene til at talespråket alltid vil være i endring.


Play audiofile 31
32

Hvaða mállýsku talar þú?

Hvilken dialekt snakker du?


Play audiofile 33
Talmál í Noregi

Foto/ Myndir/ Asseq/ Valokuva/ Guvvieh: S1+12+20+22+24+26: commons.wikimedia.com/ SN S4: Johannes Jansson - norden.org S6+8+28: Connie Isabell Kristiansen S10: Søren Sigfusson - commons.wikimedia.org S14+16: Gerd Altmann - Pixabay.com S18: Pajast - commons.wikimedia.org
Forrige side Næste side
X