Skift
sprog
Play audiofilesv
N.F.S. Grundtvig - eitt danskt skald
SV
FO
2
N.F.S. Grundtvig - en dansk poet

Stefan Åge Hardonk Nielsen

Oversat til svensk af Lisa Borgström
3
4

Nikolai Frederik Severin Grundtvig er ein av týdningarmestu donsku skøldunum. Grundtvig varð føddur í 1783 í Udby og doyði í 1872 í Keypmannahavn. Hann gjørdist 79 ára gamal.

Nikolai Frederik Severin Grundtvig är en av de viktigaste poeterna från Danmark. Grundtvig föddes 1783 i Udby och dog 1872 i Köpenhamn. Han blev 79 år gammal.


Play audiofile 5
6

Tá ið Grundtvig var 9 ára gamal, varð hann sendur langt burtur heimanífrá. Har fekk hann heimafrálæru og kom á latínskúla. Hann gjørdist síðani bæði prestur, rithøvundur, skúlamaður, fólkatingspolitikari og sálmaskald.

Som 9-åring blev Grundtvig skickad långt hemifrån. Här fick han privatundervisning och kom in på latinskola. Han blev senare både präst, författare, pedagog, politiker och psalmförfattare.


Play audiofile 7
8

Hann skrivaði umleið 1500 sálmar. Nakrir av hesum sálmunum verða sungnir í øllum Norðurlondum, m.a. jólasálmurin, “Fagur himin er at sjá”:

Han skrev cirka 1500 psalmer. Några av dessa psalmer sjungs i hela Norden, bla julpsalmen “Himlen är så härligt blå”.


Play audiofile 9
10

“Fagur himin er at sjá,
stjørnuglógvan, luftin blá,
stjørnur glampa, stjørnur bleiktra,
blídliga tær okkum veittra
/.upp til himmals foldum frá:/.”

“Himlen är så härligt blå,
underbar att titta på.
Många tusen stjärnor blinkar,
och de säger, när de vinkar:
/:Kom till oss och hälsa på!:/”


Play audiofile 11
12

Grundtvig fær ofta heiðurin fyri at hava beint fyri “svarta skúlanum”. Hann hevur havt stóra ávirkan á, hvønn hugburð vit hava til skúla og undirvísing í Danmark. Merkisorð hansara vóru “Skúlin fyri lívið”.

Grundtvig får ofta beröm för att vara den som avskaffade "svarta skolan". Han har haft stort inflytande på hur vi ser på skola och utbildning i Danmark. Hans motto var “Lära för livet”.


Play audiofile 13
14

Grundtvig náddi at vera giftur tríggjar ferðir. Hann varð giftur fyrstu ferð, tá ið hann var 35 ára gamal við einari, ið æt Lisa. Tá ið hann var 65 ára gamal við Mariu, og aftur tá ið hann var 75 ára gamal við Astu.

Grundtvig lyckades att bli gift tre gånger. Han gifte sig första gången då han var 35 år gammal med en som hette Lise. Som 65- åring med Marie och igen som 75-åring med Asta.


Play audiofile 15
16

Seinni var Grundtvig at finna á donskum frímerkjum.

Senare kunde man också se Grundtvig på danska frimärken.


Play audiofile 17
18

Hann hevur lagt navn til fleiri kirkjur. Grundtvigskirkjan í Keypmannahavn er størsta kirkjan í Danmark. Kirkjan stóð liðug í 1940.

Han har lånat sitt namn till flera kyrkor. Grundtvigskyrkan i Köpenhamn är Danmarks största. Hela kyrkan var färdigbyggd 1940.


Play audiofile 19
20

Grundtvig liggur grivin í einum gravheyggi við Køge á Sælandi.

Grundtvig är begravd på en kulle i Køge på Själland.


Play audiofile 21
22

Kennir tú aðrar sálmar eftir Grundtvig?

Känner du till andra psalmer som Grundtvig har gjort?


Play audiofile 23
N.F.S. Grundtvig - eitt danskt skald

Foto/ Myndir: S1: Ad. Lønborg - 1872/ SN S4: Constantin Hansen - 1862 S6+14: Grundtvig.dk S8: Rise-a-mui - Pixabay.com S10: Unsplash - Pixabay.com S12: Danmarks Lærerforening S16: Claus Achton Friis/ Post Danmark S18: Bococo - commons.wikimedia.org S20: dvl-bornholm.dk/H.M S22: Fra P. Hansens "Illustreret Dansk Litteraturhistorie"
Forrige side Næste side
X