Skift
sprog
Margrét I.- Drottning Norðurlandanna
IS
NN
2
Margrete den 1. - Nordens dronning

Annemarie Carstensen, Elias Jeppesen og Marcus Plauborg Idorn - 6. kl. Filipskolen

Oversat til nynorsk af Ellen Birgitte Johnsrud
3
4

Margrét I var fyrsti kvenstjórnandi. Hún lifði á þeim tímum þar sem konur áttu ekki að segja skoðun sína. En margir lærðu fljótt að Margrét var brögðótt og skynsöm.

Margrete den 1. var Danmark sin fyrste kvinnelege regent. Ho levde i ei tid kor kvinner ikkje hadde noko dei skulle ha sagt. Men mange lærte raskt at Margrete var både slu og klok.

5
6

Hún fæddist í mars 1353. Hún ólst upp í Vordingborg höll sem faðir hennar Valdemar Atterdag lét byggja.

Ho blei fødd i mars 1353. Ho vaks opp på Vordingborg slott, bygd av faren hennar, Valdemar Atterdag.

7
8

Við sex ára aldurinn var hún lofuð norska kónginum Hákoni. Þegar hún var 10 ára giftist hún og flutti til Akershus í Osló til að læra að verða norsk drottning.

Som 6-åring blei ho trulova med den norske kong Håkon. Som 10-åring blei ho gift og flytta til Akershus i Oslo for å lære å bli norsk dronning.

9
10

Þegar hún var 17 ára fæddi Margrét dreng sem hét Ólafur. Hann átti að stjórna Noregi þegar Hákon félli frá. En þegar faðir Margrétar dó án þess að eiga son, sem gæti yfirtekið konungsdæmið, þurfti að finna erfingja fyrir Danmörku.

Som 17-åring fødde Margrete ein son som heitte Olav. Han skulle herske over Noreg når Håkon døydde. Men då Margrete sin far døydde utan ein son som kunne overta tronen, måtte dei finne ein arving til Danmark.

11
12

Margrét flýtti sér til Danmerkur og lét gera Ólaf að erfingja krúnunnar. En Ólafur var bara barn og þangað til hann yrði nógu gamall stjórnaði Margrét landinu.

Margrete skunda seg til Danmark og fikk gjort Olav til tronarving. Men Olav var bare eit barn, så til han blei gammal nok styrte Margrete landet.

13
14

Ólafur dó því miður bara 16 ára á Skáni. Í stað hans ættleiddi Margrét barnabarn systur sinnar, Bugislav af Pommern, og breytti nafni hans í Eiríkur af Pommern.

Olav døydde dessverre allereide som 16-åring i Skåne. I staden adopterte Margrete då systera sitt barnebarn, Bugislav af Pommern, og endra namnet hans til Erik av Pommern.

15
16

Eirík átti að krýna. Krýning fór fram í Kalmar í Svíþjóð. Þar var líka haldinn fundur, þar sem Margrét óskaði eftir að sameina Noreg, Svíþjóð og Danmörku í samband. Það hét Kalmarsambandið.

Erik skulle bli krona. Kroninga skjedde i Kalmar i Sverige. Det blei også halde eit møte kor Margrete ønska å foreine Noreg, Sverige og Danmark i éin union. Den heitte Kalmarunionen.

17
18

Það tókst! Fyrir fundinn 1937 var skrifað sambandsbréf, sem voru eins konar grundvallarlög, þar sem stóð hvernig átti að stýra sambandinu framvegis. Eiríkur var enn barn og því stjórnaði Margrét öllum Norðurlöndunum.

Det var vellukka! Til møtet i 1397 blei det skrive eit unionsbrev som var ei slags grundlov, kor det stod korleis unionen skulle bli styrt framover. Fordi Erik framleis var mindreårig, var det Margrete som blei regent for heile Norden.

19
20

Árið 1942 dó Margrét úr pest á skipi fyrir utan Flensborg í Norður-Þýskalandi. Hún var jarðsett í dómkirkjunni í Hróarskeldu.

I år 1412 døydde Margrete av pest på eit skip utanfor Flensburg i Nord-Tyskland. Ho ligg gravlagt i Roskilde Domkirke.

21
22

Eiríkur var ekki góður konungur. Ef hann mætti mótspyrnu dró hann upp sverðið. Kalmarsambandið leistis smá saman upp. Fyrst í 1520 þegar blóðbaðið í Stokkhólmi varð og svo endanlega 1523 þegar Gústav Vasa varð konungur í Svíþjóð.

Erik var ikkje ein god konge. Viss han møtte den minste motstand trakk han sverdet. Kalmarunionen fall langsomt saman. Først i 1520 med det Stockholmske blodbad, og endeleg i 1523, då Gustav Vasa blei konge i Sverige.

23
24

Hvernig er sagan af Margréti 1. í þínu landi?

Korleis er historia om Margrete den 1. i ditt land?

25
Margrét I.- Drottning Norðurlandanna

Foto/ Myndir/ Asseq/ Valokuva/ Guvvieh: S1+20 Stefan Nielsen: S4: Hans Peter Hansen - 1884 S6: Johan Thomas Lundbye - 1842 S8: maxpixel.freegreatpicture.com S10: Hans Knieper - 1580 S12: Johannes Steenstrup - 1900 - commons.wikimedia.org S14: Zamek Książąt Pomorskich - Wystawa Muzeum S16: Commons.wikimedia.org S18: Rigsarkivet - 1397 - flickr.com S22: Kort Steinkamp & Hans Kruse - 1524 - commons.wikimedia.org S24: Jacob Truedson Demitz - commons.wikimedia.org
Forrige side Næste side
X