Skift
sprog
Play audiofilelt
Vakarų Indijos salos - tai Danijos istorija
Vesturindisku oyggjarnar - ein donsk søga

Kathrine Lysen, Katrine Skov & Sophus Lorentzen

Oversat til færøsk af June-Eyð Joensen
3
4

1600–1800 m. Danija buvo kolonijinė valstybė. Danija, be kita ko,turėjo kolonijų Grenlandijoje, Vakarų Afrikoje, Indijoje ir Karibuose (Vakarų Indija).


Play audiofile

Danmark var í 1600-1800-árunum eitt hjálandaveldi. Danmark hevði millum annað sett seg niður í Grønlandi, Vesturafrika, India og Karibia (Vesturindia).

5
6

Danija Vakarų Indijos salyne turėjo tris salas: šv. Tomo, šv. Jono ir šv. Kryžiaus salos. Jie buvo dana, gyvenęi 1691–1917 m.


Play audiofile

Vesturindisku oyggjarnar vóru tær tríggjar oyggjarnar: Sankt Thomas, Sankt Jan og Sankt Croix. Tær vóru danskar frá 1691-1917.

7
8

1672 m. buvo įkurta Šv. Tomo kolonija, o 1718 m. Danija užkariavo Šv. Jono salą, kuris prieš tai priklausė Anglijai. 1733 m. Danija nusipirko šv. Kryžiaus salą iš Prancūzijos.


Play audiofile

Í 1672 settu danir seg niður á Sankt Thomas, og í 1718 yvirtók Danmark Sankt Jan, sum annars hoyrdi til Ongland. Í 1733 keypti Danmark Sankt Croix frá Fraklandi.

9
10

Daniška Vakarų Indijos dalis sudarė garsųjį prekybos trikampį. Danija išmainė drabužius ir ginklus į vergus iš Afrikos, kai jie plaukė į Vakarų Indiją. Čia juos išmainė į cukrų, tabaką ir medvilnę, kurie buvo išgabenti į Daniją.


Play audiofile

Vesturindisku oyggjarnar vóru partur av víðgitna “Tríkantshandlinum”. Danmark býtti klæðir og vápn um við trælir í Afrika, sum síðani vórðu sigldir til Vesturindia. Her vórðu teir býttir um við sukur, tubbak og bummull, sum varð siglt til Danmarkar.

11
12

Vergai buvo pagrobti iš savo namų. Jie visą dieną sunkiai dirbo ir gyveno siaubingomis sąlygomis. Kai kurie vergai pabėgo iš plantacijų.


Play audiofile

Trælirnir vórðu tiknir og fluttir burtur úr heimum teirra. Teir arbeiddu hart allan dagin og búðu undir ræðuligum umstøðum. Summir trælir flýddu úr plantasjunum.

13
14

Jei vergas buvo pagautas, tai turėjo didelių pasekmių. Vieni buvo plakamisi, kitiems būdavo daug blogiau.


Play audiofile

Vart tú fangaður, hevði tað stórar avleiðingar. Summir vórðu fleingdir, aðrir tað, ið var uppaftur verri.

15
16

1848 m. liepos 3d. Danijos generalgubernatorius Peteris von Scholtenas panaikino vergiją Vakarų Indijoje.


Play audiofile

3. juli 1848 legði danski ríkisumboðsmaðurin, Peter von Scholten, trælahaldið niður í Vesturindia.

17
18

Senojoje Danijos Vakarų Indijoje galite pamatyti Fort Christian ir Fort Frederik, abu yra senuose Danijos miestuose.


Play audiofile

Í gamla Vesturindia ber til at síggja Fort Christian og Fort Frederik, sum bæði eru í gomlum donskum býum.

19
20

Trys salos buvo parduotos JAV 1917 m. Už 25 milijonus dolerių. Dauguma gyventojų yra vergų palikuonys. Salos šiandien vadinamos Mergelių salomis (JAV Mergelių salos).


Play audiofile

Tær tríggjar oyggjarnar vórðu seldur til USA í 1917 fyri 25 milliónir dollarar. Flestu fólkini, sum búgva har, eru eftirkomarar frá trælunum. Oyggjarnar eita í dag Virginoyggjarnar (US Virgin Islands).

21
22

Mergelių salų sostinė vadinasi Charlotte Amalie, dar vis dar gausu kelių pavadinimų danų kalba.


Play audiofile

Høvuðsstaðurin í Virginoyggjunum eitur Charlotte Amalie, og tað eru enn nógvir vegir við donskum nøvnum.

23
24

Šiandien Mergelių salos gyvena iš turizmo. Per metus apsilanko daugiau nei 2 milijonai lankytojų.


Play audiofile

Í dag er ferðavinna høvðusvinna í Virginoyggjunum. Har vitja fleiri enn 2 milliónir ferðafólk um árið.

25
26

Ar turite savo šalies istorijoje kolonijų?


Play audiofile

Hevur landið, haðani tú kemur, nakrantíð havt nakað hjáveldi?

27
Vakarų Indijos salos - tai Danijos istorija

Foto/ Myndir/ Asseq/ Valokuva/ Guvvieh/ Nuotraukos/ Photo:
S1+24: Sanni Craft
S4: George Webster/ 1800 - commons.wikimedia.org
S6+26: Martin Lie - commons.wikimedia.org
S8+18+22: Lars Lykke Olesen
S10: Sémhur - commons.wikimedia.org
S12: http://ctlsites.uga.edu
S14: Brantz Mayer/ 1854 - commons.wikimedia.org
S16: www.virgin-islands-history.org
S20: Jerry Woody - commons.wikimedia.org
Forrige side Næste side
X