Tilbage til søgning
Skift
sprog
sprog
Danskit Indiaaqqat qeqertaataat - danskit oqaluttuaataat
Dönsku Vestur- Indíur, dönsk saga
Kathrine Lysen, Katrine Skov & Sophus Lorentzen
4
Danmarki 1600- 1800-mut nunasiaateqarpoq. Danmarkip nunasiaatigai uku. Kalaallit nunaat, Afrikap kitaa, India, Caribia (Indiaaqqat).
Danmörk var á tímabilinu 1600-1800 nýlenduveldi. Danmörk átti meðal annars nýlendur á Grænlandi, Vesturafríku, Indlandi og Karabíska hafinu (Vestur- Indíur).
6
Indiaaqqat pingasunik qeqertartaqarput: Sankt Thomas, Sankt Jan aamma Sankt Croix. Danskiupput 1691-miit 1917- mut.
Dönsku Vestur- Indíur samanstóðu af þrem eyjum: Sankt Thomas, Sankt Jan og Sankt Croix. Þær voru danskar frá 1691-1917.
8
1672- mi Sankt Thomas aamma 1718- mi Sankt Jan Danmarkip nunasiaatigilerpai, taakku Englandimit pigineqarsimagaluarput. 1733- mi Danmarkip Sankt Croix Frankrigimit pisiarivaa.
1672 er stofnuð nýlenda á Sankt Thomas og 1718 lagði Danmörk Sankt Jan undir sig sem hafði tilheyrt Englandi. 1733 keypti Danmörk Sankt Croix af Frakklandi.
10
Indiaaqqat niuernerni tusaamasaasuni ilaavoq. Danmarki Afrikamut atisat aallaasillu inussiaatinut paarlaattarpaat, inussiaatillu Indiaaqqamukaanneqartarput. Tassani sioraasanik, tupanik bomuldinillu paarlaassissutigineqartarput. Pisiallu Danmarkiliaanneqartarput.
Dönsku Vestur- Indíur voru hluti af hinni frægu “þríhyrnings verslun”. Danmörk skipti á fötum og vopnum fyrir þræla í Afríku, sem þeir sigldu með til Vestur-Indía. Hér skipti maður á þeim fyrir sykur, tóbak og bómull sem var siglt með til Danmerkur.
12
Inussiaatit angerlarsimaffiiniit aallarunneqartarput. Ulloq naallugu sulisitaasarput, ajortorujussuarnilu ineqartinneqartarlutik. Inussiaatit ilaat naasorissaasoqarfinniit qimaasarput.
Þrælarnir voru teknir frá heimilum sínum. Þeir unnu erfiðisvinnu allan daginn og bjuggu við hræðilegar aðstæður. Sumir þrælar flúðu frá plantekrunum.
14
Qimaasut tigusarineqaraangamik pillarterujussuartarput. Ilaat iperartorneqartarput ilaallu ajornerujussuarmik pillartittarput.
Ef maður var gripinn þá hafði það miklar afleiðingar. Sumir voru pískaðir, fyrir aðra var það miklu verra.
16
Julip pingajuani 1848 sakkutuut naalaanerata Peter von Scholtenip Indiaaqqani inussiaateqarneq atorunnaarsippaa.
Þann 3. júlí 1848 bannaði danski landstjórinn Peter von Scholten þrælahald í Vestur-Indíum.
18
Indiaaqqani takuneqarsinnaapput soorlu makku: Fort Christian aamma Fort Frederik. (illussaarsuit) Danskit illoqarfigisakuini napasut.
Í gömlu dönsku Vestur- Indíum getur maður meðal annars séð Kristjánsvirki og Friðriksvirki, sem eru bæði í gömlum dönskum bæjum.
20
1917- mi USA- mut 25 millioner dollarsilerlugit tunineqarput. Innutaasa amerlanersaat inussiaatinik kingoqqisuupput. Maannakkut qeqertaaqqat ateqalernikuupput, Jomfruøerne (US Virgin Islands).
Eyjarnar þrjár voru seldar Bandaríkjunum 1917 fyrir 25 milljónir dollara. Flestir íbúanna eru afkomendur þræla. Eyjarnar heita í dag Jómfrúreyjar. (US Virgin Islands).
22
Jomfruøernip illoqarfiisa pingaarnersaat ateqarpoq, Charlotte Amalie, sulilu danskit taaguutaannik arlalinni naammattuugassaqarpoq.
Höðuðborgin á Jómfrúreyjum heitir Charlotte Amalie og það finnast ennþá mörg götuheiti á dönsku.
24
Ullumikkut Jomfruøerne takornariaqarnermik inuussutissarsiuteqarput. Ukiumut 2 millioner sinnerlugit takornariarneqartarput.
Í dag lifa Jómfrúreyjar á ferðamannaiðnaði. Það koma meira en 2 milljónir gesta á ári.
26
Danskit Indiaaqqat qeqertaataat - danskit oqaluttuaataat
Foto/ Myndir/ Asseq/ Valokuva/ Guvvieh/ Nuotraukos/ Photo:
S1+24: Sanni Craft
S4: George Webster/ 1800 - commons.wikimedia.org
S6+26: Martin Lie - commons.wikimedia.org
S8+18+22: Lars Lykke Olesen
S10: Sémhur - commons.wikimedia.org
S12: http://ctlsites.uga.edu
S14: Brantz Mayer/ 1854 - commons.wikimedia.org
S16: www.virgin-islands-history.org
S20: Jerry Woody - commons.wikimedia.org
© 2020 atlantbib.org
X