Skift
sprog
Play audiofilenb
Vesturindisku oyggjarnar - ein donsk søga
De Dansk Vestindiske Øyene - en dansk historie

Kathrine Lysen, Katrine Skov & Sophus Lorentzen

Oversat til bokmål af Isabell Kristiansen
3
4

Danmark var í 1600-1800-árunum eitt hjálandaveldi. Danmark hevði millum annað sett seg niður í Grønlandi, Vesturafrika, India og Karibia (Vesturindia).

På 1600-1800 tallet var Danmark en kolonimakt. Danmark hadde bl.a. kolonier i Grønland, Vest-Afrika, India og Karibia (Vestindia).


Play audiofile 5
6

Vesturindisku oyggjarnar vóru tær tríggjar oyggjarnar: Sankt Thomas, Sankt Jan og Sankt Croix. Tær vóru danskar frá 1691-1917.

Dansk Vestindia bestod av tre øyer: Sankt Thomas, Sankt Jan og Sankt Croix. De var danske fra 1691-1917.


Play audiofile 7
8

Í 1672 settu danir seg niður á Sankt Thomas, og í 1718 yvirtók Danmark Sankt Jan, sum annars hoyrdi til Ongland. Í 1733 keypti Danmark Sankt Croix frá Fraklandi.

I 1672 ble det startet en koloni på Sankt Thomas og i 1718 erobret Danmark Sankt Jan, som ellers tilhørte England. I 1733 kjøpte Danmark Sankt Croix av Frankrike.


Play audiofile 9
10

Vesturindisku oyggjarnar vóru partur av víðgitna “Tríkantshandlinum”. Danmark býtti klæðir og vápn um við trælir í Afrika, sum síðani vórðu sigldir til Vesturindia. Her vórðu teir býttir um við sukur, tubbak og bummull, sum varð siglt til Danmarkar.

Dansk Vestindia var en del av den berømte “Trekantshandelen”. Danmark byttet klær og våpen til slaver i Afrika, som de fraktet til Vestindia. Her byttet man dem for sukker, tobakk og bomull, som ble fraktet til Danmark.


Play audiofile 11
12

Trælirnir vórðu tiknir og fluttir burtur úr heimum teirra. Teir arbeiddu hart allan dagin og búðu undir ræðuligum umstøðum. Summir trælir flýddu úr plantasjunum.

Slavene ble bortført fra hjemmene sine. De arbeidet hardt dagen lang og bodde under forferdelige forhold. Noen slaver flyktet fra plantasjene.


Play audiofile 13
14

Vart tú fangaður, hevði tað stórar avleiðingar. Summir vórðu fleingdir, aðrir tað, ið var uppaftur verri.

Hvis man ble fanget, resulterte det i alvorlige konsekvenser. Noen ble pisket, og for andre vanket det enda verre straff.


Play audiofile 15
16

3. juli 1848 legði danski ríkisumboðsmaðurin, Peter von Scholten, trælahaldið niður í Vesturindia.

Den 3. juli 1848 opphevde den danske generalguvernøren, Peter von Scholten, slaveriet i Vestindia.


Play audiofile 17
18

Í gamla Vesturindia ber til at síggja Fort Christian og Fort Frederik, sum bæði eru í gomlum donskum býum.

I gamle Dansk Vestindia kan man bl.a. se Fort Christian og Fort Frederik, som begge ligger i gamle danske byer.


Play audiofile 19
20

Tær tríggjar oyggjarnar vórðu seldur til USA í 1917 fyri 25 milliónir dollarar. Flestu fólkini, sum búgva har, eru eftirkomarar frá trælunum. Oyggjarnar eita í dag Virginoyggjarnar (US Virgin Islands).

De tre øyene ble solgt til USA i 1917 for 25 millioner dollar. De fleste innbyggerne er etterkommere av slavene. Øyene heter i dag Jomfruøyene (US Virgin Islands).


Play audiofile 21
22

Høvuðsstaðurin í Virginoyggjunum eitur Charlotte Amalie, og tað eru enn nógvir vegir við donskum nøvnum.

Hovedstaden på Jomfruøyene heter Charlotte Amalie, og det finnes fortsatt mange gatenavn på dansk.


Play audiofile 23
24

Í dag er ferðavinna høvðusvinna í Virginoyggjunum. Har vitja fleiri enn 2 milliónir ferðafólk um árið.

I dag lever Jomfruøyene av turisme. Det kommer mer enn 2 millioner besøkende hit hvert år.


Play audiofile 25
26

Hevur landið, haðani tú kemur, nakrantíð havt nakað hjáveldi?

Vesturindisku oyggjarnar - ein donsk søga

Foto/ Myndir/ Asseq/ Valokuva: S1+24: Sanni Craft S4: George Webster/ 1800 - commons.wikimedia.org S6+22+26: Martin Lie - commons.wikimedia.org S8: Jason Crotty - flickr.com S10: Sémhur - commons.wikimedia.org S12: http://ctlsites.uga.edu S14: Brantz Mayer/ 1854 - commons.wikimedia.org S16: www.virgin-islands-history.org S18: N2theBlue - commons.wikimedia.org S20: Jerry Woody - commons.wikimedia.org
Forrige side Næste side
X