Tilbage til søgning
Skift
sprog
sprog
Qallunaat isumassarsiaat
Danskar uppfinningar
Birk Lærke Rasmussen & Karen Sofie Haldan Vestergaard - Vonsild Skole
Oversat til íslensku af Eybjört, Katrín og Valentína - Breiðholtsskóli
4
Allalluni atortoq ammalortoq, naqiterutit tunisassiarineqartut siullersaraat. Taanna palasimit Rasmus Malling-Hansenimit 1865- mi isumassarsiarineqarpoq. Taanna aamma ilinniartitsisuusimavoq, tusilartullu atuarfianni aqutsisuusimalluni. Taasuminnga sukkanerusumik allattoqarsinnaalerpoq.
Skrifkúlan var fyrsta ritvélin í heiminum sem fór í framleiðslu. Hún var fundin upp af prestinum Rasmus Malling-Hansen árið 1865. Hann var einnig kennari og skólameistari í skóla fyrir heyrnarlausa. Með skrifkúlunni gat maður skrifað miklu hraðar.
6
Batteriit panertut Wilhelm Hellesenimit 1870- kunni isumassarsiarineqarput. Nammineerluni isumassasiortartuusimavoq. Suliffeqarfik “Hellesens” tunngaviligarivaa, kingusinnerusukkut Duracell- mut tunineqarpoq. Batterit pinngussaniit cykelit qulliinut biilinullu atorneqartalerput.
Þurrrafhlaðan var fundin upp af Willhelm Hellesen í kringum 1870. Hann var áhuga uppfinningamaður. Hann stofnaði fyrirtækið “Hellesens”, sem seinna var selt til Duracell. Rafhlöður eru notuð í allt, frá leikföngum og hjólaljósum til bíla.
8
Emil Christian Hansen nunarsuarmi siulliulluni qapuk killilersorneqarsinnaasoq isumassarsiarivaa. 1877- mi Carlsbergs immiorfiani sulisorineqalerpoq. Qapuit akeqanngitsumik agguaanneqartalerput, inuit immiorlutillu iffiorsinnaaniassammata. Suli ullumikkut qapuit taakkua atorneqartarput.
Emil Christian Hansen þróaði fyrsta hreina ger heimsins, sem maður getur stjórnað. Hann vann hjá Carlsberg Bryggeri frá 1877. Maður deildi gerinu ókeypis út, svo að allir fengu að njóta þess til að að brugga bjór og baka brauð. Gerið er notað enn þann dag í dag.
10
Assammik arsaanneq danskit timersuutigaat. Arsariaaseq taanna 1897-mi tamatumalu kingorna Rasmus Nikolaj Ernstimit Holger Louis Nielsenimillu isumassarsiarineqarpoq. Taakku aappaa Helsingørimi aappaalu Odrupimi ilinniartitsisuusimapput.
Handbolti er fræg dönsk íþrótt. Handbolti var fundinn upp í kringum árið1877 af Rasmus Nicolaj Ernst og Holger Louis Nielsen. Þeir voru kennarar hvor í sínum skóla í Helsingør og Ordrup.
12
Højtalerit danskiusumit Peter Laurits Jensenimit 1915-mi USA- mi isumassarsiarineqarput. Magnavox-mik taaguteqartinneqartunik, imaluunniit “ niperujussuarmik” taaneqartartunik. Ullumikkut sorpassuarni højtalerit atorneqarput, soorlu, biilini, telefonini, computerini fjernsyninilu.
Hátalarinn var fundinn upp af dönskum manni Peter Laurits Jensen árið 1915 í Bandaríkjunum. Hann hét Magnavox- hátalarinn eða “stóra röddinn”. Það eru hátalarar í mörgum hlutum í dag, í bílum, símum, tölvum og í sjónvarpi.
14
August Krogh Nobelip nakorsaasiornermut nersornaataa 1920- mi pissarsiarivaa. Sukkortuunermi nakorsaat insulin ineriartortitseqataaffigimmagu. Kingusinnerusukkut nakorsaatiliorfiutaa Novo Nordisk nunarsuarmi tusaamaneqalerpoq.
August Krogh vann Nóbelsverðlaunin í læknisfræði árið 1920. Hann tók þátt í að þróa insúlín við sykursýki. Rannsóknarstofa hans varð síðar hið heimsfræga lyfjafyrirtæki Novo Nordic.
16
Axel Petersen aamma Arnold Poulsen 1920- kunni nipiliortitsinernik assigiinngitsunik assinillu isumassarsinikuupput, tassa højtalerit nassaarinerisa kinguneranik. Siornatigut filmi nipaqanngikkaluarput.
Axel Petersen og Arnold Poulsen fundu upp í kringum 1920 fleiri aðferðir til að spila hljóð og mynd samtímis en þá var búið að finna upp hátalarann. Áður voru einungis þöglar kvikmyndir.
18
LEGOⓇ nunarsuaq tamakkerlugu ilisimasaqarpoq. Ole Kirk Christiansen- mit 1932- mi Billunimi tunngavilerneqarpoq. Lego naalisarlugu isumaqarpoq “pinnguarluarisi”, latinerisut isumaqarluni “katiterivunga”.
LEGOⓇ er þekkt um allan heim. LEGOⓇ var stofnað árið 1932 af Ole Kirk Christiansen í Billund. LEGOⓇstendur fyrir “leikið vel” Á latínu þýðir nafnið líka “ég set saman.”
20
Fiberskorpet (endoskopet) qinngut sammivik ataasiinnaq ingerlavingineq ajorpaa. Taanna Holger Møllerimit 1951-mi nassaarineqarpoq. Endoskopet inuup iluanik misissuutigineqartarpoq, soorlu inalukkamut aqajaqqumullu.
Fiberskopet (endeskopet) er beygjanlegur kíkir. Það var fundð upp af Holger Møller Hansen árið 1951. Endoskopet er notað til að skoða líkamann að innan til dæmis þarmana eða magann.
22
Þekkir þú aðrar spennandi uppfinningar frá þínu landi?
Qallunaat isumassarsiaat
Foto/ Myndir/ Asseq/ Valokuva/ Guvvieh/ Nuotraukos/ Photo:
S1: Székely Szilárd + STUX - pixabay.com + Pxhere.com + Piqsels.com + Marco Verch - flickr.com
S4: Rasmus Malling-Hansen - 1877 - commons.wikimedia.org
S6: Frederik Louis Wilhelm Hellesen og hustru - 1890 - commons.wikimedia.org + flickr.com + catawiki.com
S8: Thorvald Bindesbøll (1846-1908 + Frederik Riise (1863-1933) - commons.wikimedia.org
S10: Videnskab.dk + piqsels.com
S12: Jensenrvdirect.com
S14: Pxhere.com + United States Library of Congress - commons.wikimedia.org
S16: 100yos.dk - 1923
S18: MW - Pixabay.com + ⒸLEGO.com - fair use
S20: Ukendt + De.wikipedia.org
S22: Pixnio.com
© 2020 atlantbib.org
X