Skift
sprog
Christiansfeld - Qallunaat nunarsuarmioqatigiinnut kingornussassarititaat
Christiansfeld - danskar heimsminjar

Hanna Kruse og Silke Fyhn Heinze - Vonsild Skole

Oversat til íslensku af Helga Dögg Sverrisdóttir
3
4

Christiansfeld Danmarkip kujataani Kollingip Haderslevillu akornanni illoqarfiuvoq. 3000-t missaanni inoqarpoq. Christiansfeldip immikkuullarissumik oqaluttuarsartaqarnini honningkagellu tusaamasaassutigai.

Christiansfeld er bær í Suður-Danmörku á milli Kolding og Haderslev. Þar búa um 3000 manns. Christiansfeld er þekktur fyrir sérstaka sögu og hunangskökur.

5
6

Christiansfeld 1773-mi noorlernik (Herrnhuttinik) tunngavilerneqarpoq, taakkua kunngimit Christian arfineq aappaanik qaaquneqarlutik allaanerusumik Danmarkimi illoqarfilioqquneqaramik. Noorliit Tysklandimiit aggerput kunngimillu nunamik pisillutik.

Christiansfeld var stofnaður 1773 af bræðrasöfnuði sem var boðið, af Christian 7. konungi, að byggja öðruvísi bæ í Danmörku. Bræðrafélagið kom frá Þýskalandi og keypti jörð af konungnum.

7
8

Christiansfeldi atserneqarpoq kunngi atsiullugu. Sanariaaseq assigiissaartoq piuminartorlu ikioqatigiillutik sanariaaserivaat. Noorliit aamma taaneqartarput qatanngutigiinnianik.

Christiansfeld var nefnd eftir kónginum. Herrnhuterne lifðu einföldu lífi og byggingastíllinn samhverfur þar sem maður hjálpaði hvor öðrum. Herrnhuterne var líka kallað Bræðrasöfnuður.

9
10

4. juli 2015 Christiansfeld UNISCOp nunarsuarmioqatigiinni kingornussassaanut ilanngunneqarpoq. UNISCOp kingornussassanngortittarpai piffiit eriaginarluinnartuusut nunallu oqaluttuarisaaneranut pingaarutillit. Illorpassuit ullumikkut eqqissisimatitaapput.

Þann 4. júlí 2015 var Christiansfeld settur á heimsminjaskrá UNESCO. Heimsminjar UNESCO er mikilvægt að varðveita vegna sögu landsins. Mörg hús eru friðuð í dag.

11
12

Illoqarfiup qeqqani inissisimavoq oqaluffik. Qatanngutigiit angutit (Brødrehuset) kujataata tungaani  qatanngutigiit arnat (søsterhuset) avannaata tungaani inissisimapput. Illoqarfiup qeqqaniit aqquserngit narlusuujupput.

Í miðbænum er kirkjan. Bræðrahúsið snýr í suður og Systrahúsið norður. Í miðunni er stór gosbrunnur. Torgið liggur á milli tveggja aðalgatna í bænum.

13
14

Qatanngutigiinniat oqaluffii danskit ilagiivisa oqaluffiinit allaanerupput. Inerujussuuvoq assilialersugaanngitsoq palasilu inip qeqqaniittarpoq. Issiaviit takisuujupput. Inuit 1000-t missaat oqaluffimmiissinnaapput.

Kirkja bræðralagshússins er allt öðruvísi en aðrar danskar kirkjur. Það er stórt rými án mynda og með prestinn í miðjunni. Setið er í láréttum röðum. Í kirkjunni geta verið allt að 1000 manns.

15
16

Iliveqarfik taaneqartarpoq “Gudsageren”. Tassani pisuut piitsullu immikkoortinnagit toqugaangata sanileriiaallugit ilineqartarput. Ujarattaat tamarmik assigiipput tassa guutimut inuit tamarmik assigiimmata. Angutit kitaata tungaani arnallu kangiata tungaani ilineqartarput. Iliveqarfik 1988- mi eqqissisinneqarpoq.

Kirkjugarðurinn kallast ,,Guðshlutirnir.” Hér liggja bræðurnir (karlar) í vestur og systurnur (konur) í austur, hlið við hlið eftir andlát þeirra. Allir steinar eru eins, því allir eru jafnir fyrir Guði. Kirkjugarðurinn var friðaður 1988.

17
18

Christiansfeldip tusaamaneqassutigisaasa ilagaat ullorissat (Herrnhut stjerner) Christiansfeldip ulloriai. Juullip qaammataani illoqarfimmi ikiterneqartarput. Ullorissat suli Tysklandimi illoqarfimmi Herrnhutimi sananeqartarput.

Christiansfeld er líka þekktur fyrir Bræðralagsstjörnurnar. Í jólamánuðnum er kveikt á þeim í bænum. Stjörnurnar eru enn búnar til í bænum Herrnhut í Þýskalandi.

19
20

Christiansfeldemukassagaanni ussertariaqarluinnarput honningkagit. Christiansfeldip kaagiutini tusaamaneqaatigilluinnarpai, taakkua 1783-mili sananeqartalersimapput. Igutsaap tungusunnitsuanik, mamangaamik mamarsaatinillu akoqarluartuuvoq.

Komi maður til Christiansfeld, Á maður að smakka hunangskökurnar. Christiansfeld er mjög þekktur fyrir kökurnar sem eru frá 1783. Þær innihalda mikið hunang, síróp og ýmis krydd.

21
22

UNISCOp nunarsuarmioqatigiinnut kingornussassanngortitaanik allamik ilisimasaqarpit?

Þekkir þú aðra staðir sem eru á heimminjaskrá UNESCO?

23
Christiansfeld - Qallunaat nunarsuarmioqatigiinnut kingornussassarititaat

Foto/ Myndir/ Asseq/ Valokuva/ Guvvieh/ Nuotraukos/ Photo:
S1: Villy Fink Isaksen + Ajepbah - commons.wikimedia.org + Honningkagehuset.dk
S4: Ole Akhøj - christiansfeldcentret.dk
S6: OTFW + Balthasar Denner (1685–1749) - commons.wikimedia.org
S8: A.S. Arndt - 1797
S10: Vejdirektoratet.dk
S12+14: Villy Fink Isaksen - commons.wikimedia.org
S16: Ajepbah - commmons.wikimedia.org
S18: Uschi - pixabay.com
S20: Honningkagehuset.dk
S22: Wikiwand.com

Christiansfeldcentret.dk
Forrige side Næste side
X