Skift
sprog
Adam Oehlenschläge- danskur höfundur
FO
IS
2
Adam Oehlenschläger - eitt danskt skald

Lone Friis

Oversat til færøsk af June-Eyð Joensen
3
4

Adam Gottlob Oehlenschläger er eitt af merkustu skáldum Norðurlandanna. Hann var kallaður skáldaskonungur Norðurlandanna.

Adam Gottlob Oehlenschläger er ein av størstu norðurlendsku skøldunum. Hann varð eisini nevndur skaldakongurin í Norðurlondum.

5
6

Oehlenschläger fæddist þann 14. nóvember 1779 á Vesturbrú í Kaupmannahöfn. Pabbi hans var organisti og varð síðar ráðsmaður í Frederiksberg höll, þar sem Adam ólst upp.

Oehlenschläger varð føddur 14. november 1779 á Vesturbrúgv í Keypmannahavn. Pápi hansara var organistur og bleiv seinni fyristøðumaður á Frederiksbergs slotti, har Adam vaks upp.

7
8

Þegar Oehlenschläger var búinn með skólann fór hann í starfsnám sem kaupmaður. Pabbi hans óskaði þess. Hann var þar í einn dag, en fór síðan í Konunglega leikhúsið því hann vildi verða leikari.

Tá ið Oehlenschläger var liðugur við skúlan, fór hann í læru sum keypmaður. Tað ynskti pápi hansara. Har var bara í ein dag, so kom hann inn á Kongaliga leikhúsið, tí hann vildi vera sjónleikari.

9
10

Honum líkaði það ekki svo hann byrjaði í lögfræðinámi. Á meðan náminu stóð fann hann út að hann vildi heldur skrifa, svo hann byrjaði að skrifa ljóð.

Men hetta dámdi honum heldur ikki, og tí byrjaði hann at lesa løgfrøði. Meðan hann las, fann hann útav, at hann heldur vildi skriva, og so byrjaði hann at yrkja.

11
12

Oehlenschläger skrifaði sinn fyrsta sálm 9 ára.

Oehlenschläger skrivaði fyrsta sálm sín, tá ið hann var 9 ára gamal.

13
14

Hann skrifað líka gamansögur sem hann sýndi ásamt systur sinni Soffíu og leikfélaga í konunglega matsalnum í Frederiksberg höll.

Hann skrivaði eisini smáar skemtileikir, sum hann framførdi saman við systur síni, Sofíu, og einum vinmanni í kongaliga matsalinum á Frederiksbergs slotti.

15
16

Oehlenschläger er talinn vera fyrsti danski rómantíski höfundurinn. Hann er þekktastur fyrir þjóðsöng Dana ,,Þetta er yndislegt land” og ljóðið ,,Gullhornin.”

Oehlenschläger verður hildin at vera fyrsti romantiski rithøvundurin í Danmark. Hann er mest kendur fyri danska tjóðsangin “Har er eitt vakurt land” og yrkingina “Gullhornini”.

17
18

Þegar Oehlenschläger skrifaði ,,Gullhornin” var það á þeim tíma þegar nafnorðin voru skrifuð með stórum staf. Þá voru stafirnir Æ-Ø-Å ekki til en Ö-Ä voru notaðir.

Tá ið Oehlenschläger skrivaði “Guldhornini”, var tað í teimum døgum, tá ið øll navnorð vórðu skrivað við stórum. Bókstavirnar Æ-Ø-Å hevði man ikki enn, men brúkti Ö-Ä.

19
20

Hér er fyrsta versið úr ,,Gullhornin”:
"Þeir ásælast og sækja í gamlar bækur
í opnum grafreit með skimandi augu
á sverð og skildi í varnargarði
á rúnum meðal fúinna beina."


Play audiofile

Her er fyrsta ørindi av “Gullhornunum”:
"Tey leingjast og leita í gomlum bókum,
í opnum hæddum við skimandi eygum,
á svørðum og skjøldrum í mórutum verjugørðum,
á rúnasteinum millum molnað bein."

21
22

Árið 1800 var hann trúlofaður Christine Heger. Tíu árum seinna giftust þau og fljótlega eignuðust þau 4 börn. Hann dó 71. árs og var jarðaður í Frederiksberg kirkjugarði í Kaupmannahöfn.

Í ár 1800 varð hann trúðlovaður við Christine Heger. 10 ár seinni blivu tey gift og fingu skjótt 4 børn. Hann doyði 71 ára gamal og varð jarðaður á Frederiksbergs kirkjugarði í Keypmannahavn.

23
24

Ef þú kemur til Kaupmannahafnar skaltu skoða styttuna af Adam Oehlenschläger á Sankt Annæ Plads í Søndermarken eða fyrir framan Konunglega leikhúsið.

Kemur tú til Keypmannahavnar, kanst tú síggja standmyndir av Adam Oehlenschläger á Sankta Annæ plássinum, í Søndermarkini ella framman fyri Kongaliga leikhúsið.

25
26

Þekkir þú aðra norræna höfunda?

Kennir tú onnur norðurlendsk skøld?

27
Adam Oehlenschläge- danskur höfundur

Foto/ Myndir/ Asseq/ Valokuva/ Guvvieh: S1: Commons.wikimedia.org S4: J.P. Trap - commons. wikimedia.org S6: Daniel Stello - commons.wikimedia.org S8: Axel Kuhlmann - commons.wikimedia.org S10: Saddhiyama - commons.wikimedia.org S12: Peter Madsen Faxøe - commons.wikimedia.org S14: Adam Oehlenschläge S16: Per Palmkvist Knudsen - commons.wikimedia.org S18: Tomasz Sienicki - commons.wikimedia.org S20: Nationalmuseet - commons.wikimedia.org S22: ChristianRK - commons.wikimedia.org S24: Daderot - commons.wikimedia.org S26: Antonio Litterio - commons.wikimedia.org
Forrige side Næste side
X