Skift
språk
Jordeple på Færøyane
Kartöflur í Færeyjum

Guðrun Elttør

Oversatt til íslensku av Elmar Stefánsson, Kristófer Kruger, Ríkharður Benjamínsson og Sigrún Jóhannsdóttir
3
4

På Færøyane er det mange menneske som kvart år dyrkar sine eigne jordeple. Ofte er både barn og vaksne med på å lage ein jordepleåker.

í Færeyjum eru margir sem rækta eigin kartöflur á hverju ári. Oftast hjálpast börn og fullorðnir við að gera kartöfluakur.

5
6

For å lage ein jordepleåker treng ein eit stykke jord, setjepotetar og gjødning.

Þú verður að hafa jarðveg, útsæði og áburð til að gera kartöfluakur.

7
8

Den vanlegaste måten å lage ein jordepleåker på kallar ein “flagvelta”. Ein “flagvelta” lagar ein ved å leggje torv opp ned, over setjepotetar og gjødning.

Algengasta leiðin til að búa til kartöflureit í Færeyjum er „flagvelta“. Það er torf, sem lagt er öfugt ofan á úrsæðið og áburð.

9
10

Ein snur kvart torvstykke og ligg det opp ned over ein setjepotet. Mellom torvstykka ligg ein ei skei med gjødning.

Hverri torfu er snúið við og lögð yfir útsæði. Á milli torfanna er lögð skeið af áburði.

11
12

Gjødning finnast i fleire variantar. Ein av dei vanlegaste er kunstgjødning, som er laga for å dyrke jordeple.

Til er margar gerðir af áburði. Einn mest notaði áburðurinn er tilbúinn áburður fyrir kartölfluakra.

13
14

Ein ligg setjepotetane til å spire, før dei skal nyttast i jordepleåkeren. Det beste er at dei ligg i lys, slik at spirene blir korte og tjukke.

Útsæðið þarf að spíra áður en það er notað á kartöfluakurinn. Best er að leyfa þeim að liggja í birtu svo spírurnar verði stuttar og þykkar.

15
16

Det finst fleire sortar jordeple. Nokre sett fleire slag jordeple. Dei vanlegaste er Folva og Oleva. Jordepla skal ein setje om våren, mellom midten og slutten av mai.

Það eru til mismunandi tegundir af kartöflum. Sumir rækta margar tegundir af kartöflum. Algengustu tegundirnar eru Folva og Oleva. Kartöflureitinn ætti að búa til að vori, um miðjan eða í lok maí.

17
18

Jordepla tar ein opp om hausten, før frosten kjem. Ein må lagre dei kaldt, mørkt og tørt - då held dei seg heile vinteren.

Kartöflurnar eru sóttar á haustin áður en frostið kemur. Þær þarf að geyma þar sem er kalt, þurrt og dimmt - svo þær haldast allan veturinn.

19
20

Har du vore med på å setje jordeple?

Jordeple på Færøyane

Foto/ Myndir/ Asseq/ Valokuva/ Guvvieh/ Nuotraukos/ Photo:
S1+4+8+10+12+14+18+20: Guðrun Elttør
S6: Jákup Justinussen
S16: Búnaðarstovan
Forrige side Næste side
X