Tilbake til søk
Skift
språk
språk
Sleðahundurinn- Grænlandshundurinn
Gealhkabïenje – Kruanalaanten-bïenje
Hanne Christensen
Oversatt til sørsamisk av Anita Dunfjeld Aagård
4
Sleðahundar finnast aðeins á Norður-Grænlandi. Frá Sisimiut að Siorapaluk sem er á nyrðsta hluta Grænlands og á Austur-Grænlandi.
Gealhkabïenje barre Kruanalaantesne gååvnese – Polargievlien noerhtelen. Sisimiuten raejeste bæjjese Siorapalukese noerhtelisnie Kruanalaantesne jïh Luvlie-kruanalaantesne.
6
Kruanalaanten-bïenje fuelhkine Chow Chow-bïenjine jïh Sibirijen Husky’ine.
8
Norðan við Grænland frýs sjórinn. Í gamla daga fórum menn á hundasleðum til veiða eða ferðast.
Noerhtelisnie Kruanalaantesne mearoe galma. Dejpeli bïenje-gealhkine vöölkin gosse edtjin vijredh jallh jïengen rastah vuelkedh.
10
Við 3-4 vikna aldur byrja hvolparnir að borða fóður. Stór hvolpur, um 4 mánaða, borðar jafn mikið og fullorðinn hundur. Þeir borða mest sel og fisk.
Skoerhtje aalka beapmoem bårredh gosse medtie 3-4 våhkoen båeries. Skoerhtje mij 4 askh seamma jïjnjem bårra goh stoerre bïenje. Jeenemes nåerviem jïh gueliem burrieh.
12
Bïenjh maehtieh 20 jaepien båeries sjïdtedh. Dah leah stoerre jïh 25-45 tjahtah vïekesjieh.
14
Hundar sem eru eldri en 6 mánaða þarf að binda og hafa þarf rými fyrir þá. Maður þarf að vera 16 ára til að fá hundarými.
Bïenjh mah 6 askh tjuerieh vïedteldahkesne årrodh jïh bïenjesijjiem utnedh. Tjuara bijjelen 16 jaepien båeries årrodh aktem bïenjesijjiem åadtjodh.
16
Stór hvolpur, 5-6 mánaða, hleypur með hundasleða. Þegar þeir eru eins árs geta þeir dregið með.
Skoerhtje mij lea 5-6 askh bïenje-raajroem dåerede. Gosse akten jaepien båeries maahta giesedh.
18
Til að draga sleða geta verið fleiri en einn hundur. Þegar barn vill læra að keyra hundasleða er algengt að hafa einn dráttarhund.
Akte jallh gellie bïenjh maehtieh bïenjegealhkam giesedh. Men gosse maana sæjhta lïeredh bïenjegealhkine vuejedh, bööremes aktine bïenjine.
20
Ef maður á ekki litlu hvolpana er erfitt að leika við þá þar sem móðir þeirra er nálægt og verndar þá.
Jis ij leah jïjtsh smaave skoerhtjh maahta geerve årrodh dejgujmie stååkedidh juktie ietnemes dejtie vaarjele.
22
Maður má ekki koma nálægt hundunum því þeir geta ráðist á fólk til að verja sig.
Ij edtjh stoerre bïenjide geatskanidh juktie dah maehtieh almetjidie låevtedh juktie jïjtjemse vaarjelidh.
24
Veiðimenn eiga um helming hundanna. Hinn helminginn á fólk sem notar þá í frístundum.
Vijrijh medtie bieliem bïenjijste utnieh. Mubpie bieliem bïenjijste almetjh eejehtallemisnie nuhtjieh.
26
Åarjemes Kruanalaantesne sïejhme jeatjah bïenje-naelieh utnedh.
28
Datne gealhkabïenjem vuajneme? Datne gealhkabïenjine vuajeme?
Sleðahundurinn- Grænlandshundurinn
Foto/ Myndir/ Asseq/ Valokuva/ Guvvieh: S1: Hanne Christensen S4: CIA World Fact Book - commons.wikimedia.org S6+12: Greenland Travel - flickr.com S8: Carl Rasmussen (1841–1893) S10+20: Chmee2/Valtameri - commons.wikimedia.org S14+28: Kim Hansen - commons.wikimedia.org S16: Thomas Ritter - pixabay.com S18: Af.mil S22: Taken - pixabay.com S24: Naalakkersuisut S26: Pxhere.com
© 2019 atlantbib.org
X